Η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών μας δίνει για μια ακόμα φορά την ευκαιρία να επισημάνουμε τη μεγάλη σημασία που έχει η εκπαίδευση για την ανάπτυξη και την πρόοδο των λαών, αλλά και τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι εκπαιδευτικοί σε αυτό το πεδίο. Ωστόσο, η 5η Οκτωβρίου βρίσκει και εφέτος τη χώρα μας, όπως και τη διεθνή κοινότητα, στη δίνη μιας οικονομικής κρίσης πρωτοφανούς για τα μεταπολεμικά δεδομένα, που περιορίζει ασφυκτικά τις δυνατότητές της να επιτελέσει αυτό το έργο.
Οι εκπαιδευτικοί, μαζί με όλους τους εργαζομένους, υποχρεώνονται να υποστούν κατ’ εξακολούθηση τις δραματικές συνέπειες της κρίσης που άλλοι δημιούργησαν. Να αποδεχτούν για μια ακόμη φορά σοβαρή μείωση των αποδοχών τους, επιδείνωση των συνθηκών εργασίας, υποβάθμιση του επιπέδου διαβίωσής τους αλλά και το φάσμα της ανεργίας και της υποαπασχόλησης.
Τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η δημόσια εκπαίδευση έγιναν αισθητά με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, ως αποτέλεσμα της ακολουθούμενης εκπαιδευτικής και οικονομικής πολιτικής που επιβάλλουν διεθνείς παράγοντες του κεφαλαίου. Ήδη διαγράφονται ανάγλυφα οι επιπτώσεις των οικονομικών περικοπών στα δημόσια σχολεία. Τα λειτουργικά έξοδα είναι αδύνατο να καλυφθούν και πολλές σχολικές μονάδες είναι ήδη χρεωμένες. Σοβαρές αρρυθμίες παρατηρούνται στις μετακινήσεις μαθητών, ιδίως σε δυσπρόσιτα και απομακρυσμένα σχολεία.
Επίσης, μειώθηκαν δραματικά οι προσλήψεις εκπαιδευτικών παρά το μεγάλο αριθμό όσων συνταξιοδοτήθηκαν. Τα κενά που δημιουργήθηκαν το Υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να αντιμετωπίσει αποψιλώνοντας το σχολείο από βασικές εκπαιδευτικές λειτουργίες και επιδεινώνοντας τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών. Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι με πληθωρικές σχολικές τάξεις και βαρυφορτωμένο εκπαιδευτικό προσωπικό υποβαθμίζεται σοβαρά η εκπαιδευτική λειτουργία.
Η ελληνική κοινωνία καλείται να υποστεί τις δραματικές συνέπειες μιας πρωτόγνωρης μείωσης των δημόσιων δαπανών για την παιδεία, που προβλέπεται ότι το 2015 μόλις θα φτάνουν το 2,23 % επί του ΑΕΠ με όλες τις δραματικές επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης για το δημόσιο σχολείο.
Είναι πλέον φανερό πως, αν δεν ανατραπεί άμεσα αυτή η πολιτική, που ασκεί η κυβέρνηση με τις εντολές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ, οι επιπτώσεις θα είναι, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, καταστροφικές. Θα εξαντλήσουμε όλες μας τις δυνατότητες για να αποτρέψουμε αυτή την εξέλιξη.
Απαιτούμε να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε ακόμα και σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες να διασφαλίζεται η επαρκής εκπαίδευση όλων των παιδιών χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Για κάθε παιδί που συναντά δυσκολίες στη μάθηση πρέπει η δημόσια εκπαίδευση, ανεξάρτητα από την οικονομική συγκυρία, να εξασφαλίζει τις κατάλληλες υποστηρικτικές παρεμβάσεις σε ένα περιβάλλον ισονομίας και αξιοπρέπειας. Η οικονομική κρίση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελεί την αιτία ή τη δικαιολογία για την υποβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και την ενίσχυση των μορφωτικών ανισοτήτων στα σχολεία και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Τονίζουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι οι ποικίλες μορφές εργασιακής ανασφάλειας και αβεβαιότητας έχουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στο εκπαιδευτικό προσωπικό, καθώς υπονομεύουν βασικά δικαιώματα και κατακτήσεις του κόσμου της εργασίας. Ταυτόχρονα, επηρεάζουν καθοριστικά την ποιότητα του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. Η μονιμότητα της εργασιακής σχέσης, ο πλήρης σεβασμός των εργασιακών δικαιωμάτων για κάθε εκπαιδευτικό και οι επαρκείς αποδοχές είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της ποιότητας στην εκπαίδευση.
Είναι αναγκαίο, ακόμη, να εξασφαλιστούν από την Πολιτεία οι προϋποθέσεις ώστε οι εκπαιδευτικοί να προετοιμάζονται σωστά για το έργο τους, να εργάζονται σε κατάλληλες συνθήκες, να διασφαλίζεται η παιδαγωγική αυτονομία στην άσκηση του έργου τους και να διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη λήψη των αποφάσεων για τα ζητήματα που τους αφορούν. Γι’ αυτό και πρέπει να δοθεί ακόμη μεγαλύτερη σημασία στην αρχική εκπαίδευση και τη συνεχή επιμόρφωση, τη μετεκπαίδευση και τη συνεχή επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών.
Στις μέρες μας η δημόσια εκπαίδευση δέχεται έντονες πιέσεις από ισχυρά συμφέροντα με στόχο τη στροφή της προς την ιδιωτική εκπαίδευση και την υποταγή της στις κερδοσκοπικές διαθέσεις των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων. Πρόκειται για μια άκρως ανησυχητική και επικίνδυνη προοπτική. Είμαστε αντίθετοι με την αξιολόγηση που προωθεί το Υπουργείο Παιδείας γιατί σκοπεύει στη χειραγώγηση, την οικονομική καθήλωση και τις απολύσεις εκπαιδευτικών. Αυτό που έχει άμεση ανάγκη σήμερα η εκπαίδευση είναι η γενναία στήριξη και η ουσιαστική αναβάθμισή της από την Πολιτεία, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του λαού και στις μορφωτικές αναζητήσεις των νέων.
Με ιδιαίτερη ανησυχία παρατηρούμε στην ελληνική κοινωνία την αναβίωση ολοκληρωτικών αντιλήψεων και πρακτικών, που η ανθρωπότητα, με βάση την πολύχρονη ιστορική εμπειρία της, έχει καταδικάσει απερίφραστα. Η εμφάνισή τους στο χώρο του σχολείου συνοδεύεται από έξαρση του μίσους και της τυφλής βίας, ιδίως εναντίον των ανυπεράσπιστων. Δεσμευόμαστε σταθερά για μια εκπαίδευση που βασίζεται στις ανθρωπιστικές αξίες, προάγει τον πολιτισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα, προωθεί την αλληλεγγύη προς κάθε άνθρωπο και προς όλους τους λαούς, και αντιμάχεται το ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία και την ξενοφοβία και κάθε είδους διάκριση. Ως εκπαιδευτικό κίνημα επιμένουμε με αισιοδοξία και αποφασιστικότητα να διεκδικούμε ένα σχολείο που θα συμβάλλει στη χειραφέτηση των υλικών και πνευματικών παραγωγικών δυνάμεων της ανθρωπότητας από τα δεσμά της εκμετάλλευσης και της χειραγώγησης. Ένα σχολείο δημόσιο και δωρεάν, που θα αγκαλιάζει όλα τα παιδιά στο πλαίσιο της 12χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης και θα εξασφαλίζει σε αυτά την αναγκαία μορφωτική υποδομή χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Ένα σχολείο το οποίο για να προσφέρει ποιοτική εκπαίδευση θα πρέπει να λειτουργεί σε ένα δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα που οι κρατικές του δαπάνες που θα φτάνουν στο 5% του ΑΕΠ.