ΕΠΑΛ
Το «δυνατό χαρτί» της κυβερνητικής υποκρισίας να της γίνει μπούμερανγκ από το λαό και τη νεολαία
Το
υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο της κυβερνητικής προπαγάνδας που
πλασάρει προεκλογικά στην ιστοσελίδα του, δίνει έμφαση στις «τομές» που
υλοποίησε στο χώρο της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΤΕΕ) και πιο
ειδικά στα ΕΠΑΛ. Θριαμβολογεί μεταξύ άλλων για την «αναβάθμιση» που
προωθεί μέσω του «εθνικού στρατηγικού πλαισίου» για την ΤΕΕ και την
κατάρτιση, για την «αναμόρφωση» του επαγγελματικού λυκείου με δείκτες τη
μαζικοποίησή του και τη δήθεν ενίσχυση της γενικής παιδείας στο πλαίσιό
του, τη μαθητεία και το πρόγραμμα «μια νέα αρχή» για τα ΕΠΑΛ.
Είναι
συνήθεια για την κυβέρνηση το να προσδοκά να μετράνε οι μαθητές, οι
απόφοιτοι, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί των ΕΠΑΛ, τον αντιλαϊκό ίσκιο
της πολιτικής της για μπόι. Η ζωή όμως και η πραγματικότητα των ΕΠΑΛ
αποτελούν κριτήριο που διαρκώς θα διαψεύδει αυτές ή άλλες σχετικές
προθέσεις της.
Η κυβέρνηση ξέρει την κατάσταση που εδώ και χρόνια
έχει διαμορφωθεί στα ΕΠΑΛ, με ευθύνη όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων.
Αλλωστε, διαθέτει και έχει δημοσιοποιήσει σχετικές μελέτες που δείχνουν
πολλά προβλήματα, όπως ότι τα ΕΠΑΛ είναι μια αναγκαστική «επιλογή», ότι
πολλοί μαθητές αντιμετωπίζουν μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, ότι υπάρχει
ανάγκη για στήριξη των εκπαιδευτικών ώστε να καταφέρουν να ανταποκριθούν
στις σύνθετες απαιτήσεις. Επίσης, διαπιστώνουν τα μεγάλα κενά στη
γενική παιδεία που αντιμετωπίζει το τμήμα εκείνο των αποφοίτων που
συνεχίζει τις σπουδές του.
Τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται γιατί προέχει η αγορά
Αλήθεια,
τι από αυτά αντιμετώπισε η κυβέρνηση; Τα ΕΠΑΛ διατηρούνται ως σχολεία
χωρίς ουσιαστική γενική παιδεία, κάτι που κάνει τους αποφοίτους λιγότερο
προετοιμασμένους για τη δουλειά τους, αφού η γενική παιδεία όχι απλά
συμβάλλει αλλά είναι απαραίτητη, όποια επαγγελματική κατεύθυνση κι αν
ακολουθήσει ο απόφοιτος, γιατί τον καθιστά συνολικά πιο ολοκληρωμένο ως
άνθρωπο. Γιατί να αντιμετωπίζονται οι μαθητές των ΕΠΑΛ σαν «δεύτερης
κατηγορίας», που δεν τους επιτρέπεται να μαθαίνουν βασικούς νόμους π.χ.
της Φυσικής; Για παράδειγμα, ένας ειδικευμένος εργάτης - απόφοιτος των
ΕΠΑΛ γιατί να μην καταλαβαίνει σε βάθος το τι «τρέχει» με τον ηλεκτρισμό
ή τη Μηχανική ή ένα άλλο γνωστικό αντικείμενο; Και πόσο αυτό δεν θα
επιδρά αρνητικά στην οποιαδήποτε δουλειά με την οποία ασχολείται; Γιατί
να θεωρείται πως η γλωσσική του έκφραση πρέπει να είναι περιορισμένη;
Ποιος ωφελείται από το να μη γνωρίζει την Ιστορία του τόπου του και των
άλλων τόπων, αν όχι εκείνοι που θέλουν τον ίδιο και όλο το λαό στο
περιθώριο;
Τα προβλήματα αυτά δεν αντιμετωπίζονται, γιατί
προέχει η αγορά! Γιατί η αγορά θέλει μια Τεχνική Επαγγελματική
Εκπαίδευση, τα ΕΠΑΛ, μια μεγάλη πηγή για άντληση φθηνού - «ευέλικτου»
εργατικού δυναμικού. Τρανταχτό και αποκαλυπτικό άλλωστε είναι το
παράδειγμα της απληρωσιάς για μήνες τόσων και τόσων σπουδαστών στους
χώρους της μαθητείας. Τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται με μπαλώματα,
χωρίς μόνιμο προσωπικό σε εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς
λειτουργούς, σταθερά υψηλή κρατική χρηματοδότηση κ.λπ.
Και επειδή η
αγορά έχει τον πρώτο λόγο, όσο και να αναβαθμίζεται η ΤΕΕ τα προβλήματα
παραμένουν και πολλές φορές οξύνονται. Μια σειρά από άλλα στοιχεία το
αποδεικνύουν:
Οι περικοπές τμημάτων των ΕΠΑΛ, οι καταργήσεις -
συγχωνεύσεις ολόκληρων τάξεων, τομέων και ειδικοτήτων από τα σχολεία, οι
αναγκαστικές μετακινήσεις μαθητών για χιλιόμετρα, οδήγησαν ακόμη και σε
φαινόμενα ολοκληρωτικής διακοπής των σπουδών. Οι αντιδράσεις, οι
κινητοποιήσεις για το θέμα, αγκάλιασαν τα τελευταία χρόνια όλη τη χώρα
αλλά η κυβέρνηση «δεν άκουσε - δεν είδε». Πολύ μετά την έναρξη της
σχολικής χρονιάς, προσλήφθηκε κάποιο προσωπικό για να επικουρήσει τους
καθηγητές που - υποτίθεται - προϋπήρχαν, με συμβάσεις ορισμένου χρόνου,
για το πρόγραμμα της «νέας αρχής». Αυτό «έδεσε» με το γεγονός ότι στο
βασικό πρόγραμμα υπήρχαν ακόμη κενά προσωπικού, με αποτέλεσμα ο
«δεύτερος καθηγητής» να καλείται να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του
«πρώτου», που απουσίαζε. Και βέβαια ο καθένας μπορεί να καταλάβει πόσο
αποτελεσματική μπορεί να είναι η βοήθεια στα τμήματα των 25 - 29
μαθητών.
Αντίστοιχα, τραγικές παρέμειναν οι ελλείψεις σε βιβλία,
ακόμη και πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων (π.χ. ναυτικά μαθήματα),
ενώ ο αναγκαίος εργαστηριακός εξοπλισμός παραμένει πεπαλαιωμένος και
ανεπαρκής στην πλειονότητα των περιπτώσεων.
Η κυβέρνηση έκανε αποτελεσματική δουλειά για τους επιχειρηματικούς ομίλους
Οσο
για την επαγγελματική εξασφάλιση, η διακήρυξη μόνο ως φάρσα μπορεί να
εκληφθεί. Οσο το πτυχίο αποσυνδέεται από το επάγγελμα, όσο οι ΕΠΑΛίτες
θα δίνουν εξετάσεις για να πιστοποιήσουν γνώσεις για τις οποίες έχουν
ήδη εξεταστεί (και μάλιστα πληρώνουν όταν θα αποτυγχάνουν...), όσο θα
υλοποιείται η κατεύθυνση το πτυχίο να είναι ένα προσόν ανάμεσα στα
πολλά, τόσο το δικαίωμα στην εργασία θα αντιμετωπίζεται ως ευκαιρία.
Ας
θέσουμε ορισμένα ερωτήματα: Η μεγαλύτερη και πιο άμεση συνεργασία με
τους επιχειρηματίες για την κατάρτιση και τη μαθητεία βελτίωσαν τις
γνώσεις των μαθητών ή μήπως την εργασιακή τους εξάντληση; Και γιατί
πρέπει ένας μαθητής να χειροκροτήσει ότι υπάρχει διαρκώς φθηνό εργατικό
δυναμικό που «ανακυκλώνεται» στις επιχειρήσεις; Η δουλειά μακριά από το
αντικείμενο συνήθως ακολουθεί την αποφοίτηση. Κι αν κάποιος προσληφθεί
σε μια επιχείρηση όπου έκανε μαθητεία, με τι όρους θα δουλέψει; Αλλά
ακόμα και για μια κακοπληρωμένη δουλειά, με εξοντωτικούς όρους, η
κυβέρνηση πιέζει σε ένα διαρκές κυνήγι προσόντων και πιστοποιήσεων. Την
πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση η κυβέρνηση την περιόρισε για τους
μαθητές των ΕΠΑΛ.
Σε ένα πράγμα η κυβέρνηση έχει δίκιο. Οτι έκανε
αποτελεσματική δουλειά. Οχι για τους μαθητές και τους αποφοίτους των
ΕΠΑΛ, αλλά για τους επιχειρηματικούς ομίλους. Γι' αυτό παίρνει τα
συγχαρητήριά τους, παρά το γεγονός ότι ζητούν περισσότερα, και μαζί με
τον ΣΥΡΙΖΑ σχεδιάζουν να τα υλοποιήσουν. Η ΝΔ και τα άλλα κόμματα που
κινούνται στον ίδιο «αστερισμό» στήριξαν τα μέτρα, πέρα από επιμέρους
διαφοροποιήσεις. Δεν αποτελούν λύση οι δυνάμεις αυτές. Μαζί με την
κυβέρνηση είναι στην όχθη της καπιταλιστικής ανάπτυξης, της Ευρωπαϊκής
Ενωσης και του σχολείου της αγοράς.
Κριτήριο οι πραγματικές σύγχρονες ανάγκες
Κάθε
αντικειμενικός παρατηρητής μπορεί να καταλάβει, γιατί το ζει, πως η
κυβέρνηση αποφασίζει μαζί με την ΕΕ και υλοποιεί αλλαγές για μια μαζική
πρόωρη στροφή στην κατάρτιση, για αυξανόμενη ροή φθηνού - «ευέλικτου»
δυναμικού για τις επιχειρήσεις, για μεγαλύτερη παρέμβαση του κεφαλαίου
στα προγράμματα σπουδών. Ολα αυτά σημαίνουν χειρότερους όρους στη ζωή
και στη δουλειά για χιλιάδες απόφοιτους των ΕΠΑΛ.
Οι αλλεπάλληλες
εκλογικές μάχες που έχουμε μπροστά μας είναι ευκαιρία για τους μαθητές
των ΕΠΑΛ, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς να ενισχύσουν την πάλη για
αυτό που σήμερα είναι αναγκαίο. Για σπουδές αναβαθμισμένες και για
δουλειά με δικαιώματα. Για να σκέφτονται δυο και τρεις φορές να πάρουν
αποφάσεις ενάντια στα παιδιά της λαϊκής οικογένειας. Για να μπαίνουν
εμπόδια, να δυσκολεύονται οι κυβερνήσεις και το κεφάλαιο και έτσι να
ανοίγει ο δρόμος για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της νεολαίας.
Μόνο
το ισχυρό ΚΚΕ, ένα ισχυρό κίνημα, με κριτήριο τις πραγματικές σύγχρονες
ανάγκες στη μόρφωση και στη ζωή, μπορεί και πρέπει να βάλει κάθε
κατεργάρη στον πάγκο του...
Του
Διονύση ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ