Μεσολόγγι, 20/10/2020
Γράφει ο Κατσαρός Κωνσταντίνος
Αιρετός ΠΥΣΔΕ Αιτωλοακαρνανίας
Πρόεδρος Α ΕΛΜΕ Αιτωλοακαρνανίας
Συνάδελφοι,
το Υπουργείο Παιδείας τροποποίησε όπως είναι γνωστό τις διαδικασίες εκλογής των αιρετών μελών στα Υπηρεσιακά Συμβούλια. Συγκεκριμένα, άλλαξε την ημέρα των εκλογών (από την πρώτη Τετάρτη του Νοεμβρίου κάθε δύο έτη την έκανε πρώτο Σάββατο), τον τόπο που τελείται η ψηφοφορία (από την έδρα και τα γραφεία κάθε Διεύθυνσης Εκπαίδευσης πλέον θα τελούνται μόνο στην έδρα) καθώς και τον τρόπο ψηφοφορίας (αφού εισάγεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψήφου).
Υπήρχαν πολλοί, ανάμεσά τους και εκπαιδευτικοί, που θεώρησαν ότι το να γίνουν οι εκλογές το Σάββατο ήταν η λύση στο πρόβλημα του χασίματος μαθημάτων τις καθημερινές. Άλλοι υποστήριξαν ότι οι ηλεκτρονικές εκλογές είναι «ένα βήμα στο μέλλον» που πρέπει να κάνει η εκπαίδευση.
Με μια πρώτη ματιά, δεν έχουν άδικο. Είναι όμως έτσι;
Οι εκλογές με άδεια απουσίας καθιερώθηκαν το 2003 επί Κυβερνήσεως Σημίτη και επί υπουργίας Πέτρου Ευθυμίου. Ως τότε γίνονταν σε χρόνο που δεν διέκοπτε την κανονική λειτουργία των σχολείων μας. Ουδέποτε ζήτησαν οι εκπαιδευτικοί να χάνουν μάθημα για να συμμετέχουν σε εκλογές υπηρεσιακών συμβουλίων. Αυτό είναι μια πρώτη αλήθεια που πρέπει να σημειωθεί.
Μάλιστα, οι εκπαιδευτικοί έχουν κάνει αντιπρόταση: εκλογές καθημερινή και χωρίς άδεια χωρίς να έχουν πάρει σοβαρή απάντηση. Και αυτό είναι μια δεύτερη αλήθεια που πρέπει να τονιστεί.
Ο τόπος ψηφοφορίας είναι επίσης ένα άλλο μεγάλο ζήτημα, ειδικά σε περιοχές όπως η Αιτωλοακαρνανία, αλλά έτσι κι αλλιώς δεν καταργήθηκε η πρόβλεψη για περισσότερα του ενός εκλογικά τμήματα και μπορεί να εφαρμοστεί, εφόσον υπάρχει λόγος δημιουργίας τους.
Θέλοντας να έχω μια εικόνα του συστήματος για την ηλεκτρονική ψηφοφορία, διάβασα το κείμενο που έστειλε το υπουργείο. Έψαξα και μπήκα όμως και στην ιστοσελίδα της πλατφόρμας Ζευς και μελέτησα το υλικό που βρήκα. Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι όσον αφορά στη διαδικασία αυτή κάθε αυτή, είναι όντως απίθανο να παρέμβει κάποιος και να «χακάρει» όπως λέμε την ψηφοφορία. Εφαρμόζονται μέθοδοι που δεν «σπάνε» εύκολα και μπορεί κάποιος να πει ότι η διαδικασία είναι αδιάβλητη σε αυτό το κομμάτι.
Από την άλλη, η εφορευτική επιτροπή δεν έχει πρακτικά τη δυνατότητα να ρίχνει …«κρυφές ματιές» κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας και ο ρόλος της είναι συμβουλευτικός και ελεγκτικός ως προς τη διαδικασία και μόνο. Δεν είναι δυνατό να μπορεί να βλέπει ποιος υποψήφιος ή ποια παράταξη προηγείται κάποια στιγμή, γιατί πολύ απλά όλες οι ψήφοι είναι «κλειδωμένες» και ξεκλειδώνουν μόνο μετά τη λήξη του χρόνου της ψηφοφορίας για να βγει το αποτέλεσμα. Ακόμη όμως κι αν μπορούσε να δει κάτι τέτοιο (που επαναλαμβάνω ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ), πρακτικά είναι άχρηστη η πληροφορία αφού ο ψηφοφόρος μπορεί να αλλάξει την ψήφο του όσες φορές θέλει, αλλάζοντας και το αποτέλεσμα. Και αυτό είναι μια τρίτη αλήθεια που πρέπει να σημειωθεί.
Τα αποτελέσματα βγαίνουν άμεσα με το κλείσιμο της ηλεκτρονικής κάλπης και χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος του ανθρώπινου λάθους. Άλλη μια μεγάλη αλήθεια.
Η ψήφος καθενός κρυπτογραφείται και δεν μπορεί να διαβαστεί από κανένα. Μάλιστα, για να υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα ότι αυτό είναι απόλυτο, οι ψήφοι επιπλέον ανακατεύονται. Με αυτό τον τρόπο, είναι πρακτικά αδύνατο να εντοπιστεί από οποιονδήποτε τι ψήφισε ο ψηφοφόρος, άρα είναι εγγυημένη η μυστικότητα. Ο ψηφοφόρος παίρνει στο email του απάντηση – αποδεικτικό ότι ψήφισε, καθώς κι ένα «κλειδί» με το οποίο αν επιθυμεί μπορεί όπως είπαμε να αλλάξει την ψήφο του έχοντας μόνο ό ίδιος πρόσβαση σε αυτή. Και αυτό είναι μια ακόμη αλήθεια που πρέπει να γνωρίζετε.
Μην ακούτε συνεπώς τι γράφεται και τι λέγεται, και ειδικά από ανθρώπους που δεν μπήκαν καν στον κόπο να διαβάσουν όσα αναφέρονται στον ιστότοπο της πλατφόρμας (δείτε τον εδώ: https://zeus.grnet.gr/zeus/) και απλά κάνουν εικασίες. Και σε αυτό το κομμάτι δεν υπάρχει πρόβλημα
Μην ακούτε επίσης ότι ο κωδικός κάθε ψηφοφόρου είναι γνωστός άρα είναι εύκολο κάποιος να ψηφίσει χρησιμοποιώντας τον. Ο 12ψήφιος κωδικός πράγματι αποτελείται από τα 7 ψηφία της Διεύθυνσης που ανήκει ο εκπαιδευτικός και 5 που αφορούν στον αύξοντα αριθμό του, άρα εύκολα θα μπορούσε να είναι γνωστός στον καθένα. Όμως ΔΕΝ ΨΗΦΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΚΩΔΙΚΟ. Αυτός ο αριθμός είναι απλά άλλος ένας αριθμός που μας αποδίδεται, κάτι δηλαδή σαν αριθμός ταυτότητας, που πρέπει να είναι μοναδικός για τον καθένα. Κάθε ψηφοφόρος ψηφίζει πατώντας ένα σύνδεσμο που έρχεται στο e-mail του. Αυτός ο σύνδεσμος είναι επίσης μοναδικός για τον καθένα. Είναι κάτι σαν το σύνδεσμο της πλατφόρμας webex που στέλνουμε στους μαθητές για να συνδεθούν σε δωμάτιο τηλεδιάσκεψης. Η σύνδεση είναι επίσης απλή. Πατώντας κλικ στο σύνδεσμο ο ψηφοφόρος, ανακατευθείνεται στην πλατφόρμα και ψηφίζει με λίγα κλικ. Και αυτή είναι μια ακόμη αλήθεια που δεν αμφισβητείται.
Το πρόβλημα ξεκινάει ακριβώς εδώ. Για να το πω απλά, όποιος διαθέτει πρόσβαση στο email μας μπορεί να ψηφίσει αντί για εμάς. Εύκολα μπορεί κάποιος να ψηφίσει για πολλούς έχοντας τους συνδέσμους που προανέφερα… Και δεν είναι ανάγκη να υποκλέψει το σύνδεσμο, μπορεί πολύ απλά να τον ζητήσει, ευγενικά έστω… Σκεφτείτε πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτό …
Αυτό είναι το μεγάλο αγκάθι της διαδικασίας και είναι ΑΠΟΛΥΤΑ ΔΙΚΑΙΕΣ οι αντιρρήσεις και οι ενστάσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας…
Και θα ρωτήσει κάποιος, καλά δεν υπήρχε τρόπος να αποφευχθεί η σύγκρουση; Δεν υπήρχε λύση;
Φυσικά υπήρχε και υπάρχει τρόπος, αρκεί να υπάρχει θέληση. Υπάρχει όμως θέληση;
Τί προτείνω
Προσωπικά θεωρώ ότι η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί άνετα και χωρίς αντιρρήσεις και προβλήματα σε κάθε περίπτωση που απαιτείται να ψηφίζουν οι εκπαιδευτικοί, αφού το έργο τους θα μπορούσε να διευκολυνθεί απίστευτα. Σκεφτείτε λίγο τους συναδέλφους που για να ψηφίσουν με φυσική παρουσία χρειάζεται να μετακινηθούν πολλά χιλιόμετρα… Κι όταν λέω σε κάθε περίπτωση, εννοώ ακόμα και τις εκλογές στο σωματείο, αφού η Γενική Συνέλευση είναι άλλο πράγμα και θα μπορούσε να προηγηθεί χρονικά και να γίνει κανονικά και να ακολουθήσει η ψηφοφορία. Απαιτείται όμως να υπάρχει ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ του ψηφοφόρου και να εξασφαλίζεται η ΜΥΣΤΙΚΟΤΗΤΑ.
Κάθε εκπαιδευτικός να ψηφίζει μόνο μία φορά χωρίς δυνατότητα αλλαγής της ψήφου του κι αφού ταυτοποιηθεί με κάποιο τρόπο από κάποιο ή κάποιους υπεύθυνους. Για παράδειγμα, η ψηφοφορία με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να γίνει στο σχολείο σε ένα διάλλειμα (άλλωστε δεν διαρκεί ούτε 5 λεπτά) παρουσία ίσως του διευθυντή ή / και του υποδιευθυντή, ακόμη και παρουσία συνδέσμου από την ΕΛΜΕ τόσο για την ταυτοποίηση και για την εγγύηση ότι υπήρξε μυστικότητα. Αφού συμβεί αυτό, δεν θα υπήρχε η ανάγκη αλλαγής της ψήφου. Άρα κάθε ψηφοφόρος θα ψήφιζε μία φορά.
Για την διαδικασία σύνδεσης και επιλογής ψήφου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το εργαστήριο πληροφορικής ή και οποιοσδήποτε υπολογιστής του σχολείου, ώστε σίγουρα μέχρι τη λήξη του ωραρίου να έχουν ψηφίσει όλοι, παίρνοντας φυσικά τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης, έχοντας βοήθεια και από γνώστες χειρισμού υπολογιστών που έτσι κι αλλιώς υπάρχουν σε κάθε σχολείο.
Όσοι δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν λόγω απουσίας να ψηφίσουν στο σχολείο (φαντάζομαι αυτοί θα ήταν ελάχιστοι) θα μπορούσαν να ψηφίσουν με παρόμοια διαδικασία ταυτοποίησης και μυστικότητας σε κάποιο συγκεκριμένο και ορισμένο χώρο που θα μπορούσε να υπάρξει στα γραφεία ή και την έδρα εκπαίδευσης.
Με τον τρόπο αυτό, οι εκλογές θα διεξάγονταν απλά, εύκολα, με καθολική συμμετοχή, χωρίς χάσιμο μαθημάτων και πολύ γρηγορότερα από ότι συνήθως, με εξοπλισμό της υπηρεσίας και μάλιστα με τρόπο σύγχρονο και απόλυτα αποτελεσματικό.
Αφού λοιπόν υπάρχουν λύσεις, γιατί το υπουργείο επιλέγει σύγκρουση;
Τα συμπεράσματα δικά σας…