Ο τρόπος παραγωγής αγαθών σήμερα (2014) έχει
αλλάξει πάρα πολύ σε σχέση με παλαιότερα. Με τον σύγχρονο τρόπο παραγωγής
έχουμε ποικιλία αγαθών, ποιότητα υψηλότερη, ταχύτητα παραγωγής και ποσότητα
αγαθών με πολύ λιγότερο κόπο (εργατική δύναμη). Αυτό οφείλεται στην ανάπτυξη
της τεχνολογίας, δηλαδή στον τρόπο που αξιοποιώντας ο άνθρωπος τη
συσσωρευμένη συλλογική γνώση και πείρα
χρησιμοποιώντας εργαλεία και υλικά απαντά – λύνει προβλήματα- απαιτήσεις της
ζωής του. Παράδειγμα , η καλλιέργεια ενός κτήματος α) με τσαπί ( π.Χ ), β) με ξύλινο αλέτρι (1800 μ. Χ), γ)
με σιδερένιο αλέτρι (1900 μ. Χ), δ) με τρακτέρ (1950 μ. Χ), ε) με τρακτέρ,
λιπάσματα και βελτιωμένους σπόρους (1980 μ. Χ).
Η κοινωνία μας ( παγκόσμια) εδώ
και χιλιάδες χρόνια είναι ανταγωνιστική και όσο ενηλικιώνεται γίνεται πιο
ανταγωνιστική (παρόλες τις αξιόλογες και βασανιστικές προσπάθειες περιορισμού
της ανταγωνιστικής λαίλαπας από θρησκείες, πολιτικές, επαναστάσεις κ.λ.π ), με
την ανταγωνιστικότητα να αυξάνεται αναλόγως της ταχύτητας της εξέλιξης της
παραγωγής και μάλιστα η μια τροφοδοτεί την άλλη με μια αλληλεπίδραση
καταπληκτική. Αν κάποιος δέχεται την παραπάνω συλλογιστική, εύκολα μπορεί να
εξηγήσει σήμερα την ανεργία, την πείνα
,τη δυστυχία, τον πόλεμο.
Μια άλλη παράμετρος αρκετά ζωτική
και σημαντική είναι το ποιος παράγει , για ποιο λόγο παράγει και πως αλλάζουν
ιδιοκτήτη τα προϊόντα;
Είναι διαφορετικό πράγμα ο
παραγωγός να παράγει ο ίδιος προϊόντα
αυτά που έχει ανάγκη για να εξυπηρετήσει τις απαιτήσεις της ζωής του και άλλο
να παράγει προϊόντα –εμπορεύματα που θα πουλήσει σε άλλους.
Από εδώ προκύπτουν διάφορα
προβλήματα:
1.Με διαφορετική φροντίδα θα
παράγει αυτά που θα καταναλώσει μόνος του , με άλλη φροντίδα για να τα
εμπορευτεί (έτσι γίνεται κατανοητό γιατί υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με την
ποιότητα των προϊόντων σήμερα).
2. Αφού όσο περισσότερα παράγει
τόσο πιο πολλά θα πουλήσει άρα τόσο πιο πολλά θα κερδίσει άρα παράγει μόνο ότι αφήνει κέρδος (γι αυτό
και έλλειψη αγαθών ,αναρχία παραγωγής)
3. Η μεγάλη παραγωγή μπορεί να
γίνει με πολλούς εργαζόμενους , άρα όχι μόνο από αυτόν και την οικογένεια του
άρα προσλαμβάνει εργαζόμενους και άρα τους αμείβει λιγότερο από αυτό που
παράγουν για να έχει κέρδος (αντίθεση εργοδότη –εργαζόμενου), ή κάνει την
παραγωγή με σύγχρονα μηχανήματα ,άρα περισσεύουν εργάτες (ανεργία), άρα άλλοι
παραγωγοί με παλιότερα μηχανήματα έχουν λιγότερη παραγωγή άρα μένουν στο
περιθώριο κλείνουν, ( καταστροφή παραγωγής).
4. Οι «παραγωγικές σχέσεις»
(σχέσεις μεταξύ παραγωγών) .
Ο παραγωγός προϊόντων δεν μπορεί
να καλύψει όλες τις ανάγκες του ανταλλάσσει ένα μέρος των προϊόντων του με άλλα
προϊόντα που δεν παράγει (απευθείας παλιότερα , π.χ ένα κιλό λάδι με πέντε κιλά
σιτάρι), ή με χρήμα σαν ενδιάμεσο (π.χ
ένα κιλό λάδι = 5 μονάδες μέτρησης, ένα κιλό σιτάρι =1 μία μονάδα
μέτρησης) εδώ έχουμε το πρόβλημα με ποιο σύστημα , με ποιο κανόνα θα γίνει η
εξίσωση πόσο με πόσο. Φυσικά ο παραγωγός προϊόντος – εμπορεύματος έχει ανάγκη
καθορισμού τιμής του προϊόντος – εμπορεύματος.
Βασικό σημείο-κλειδί είναι ποιος
καθορίζει τις τιμές , ποιος κόβει το χρήμα; Αυτά όλα καθορίζονται από ένα
σύστημα μέτρων ,νόμων, ρυθμίσεων κ.λ.π .
Αυτό είναι το λεγόμενο σύστημα.
Σήμερα το παγκόσμιο σύστημα ονομάζεται καπιταλιστικό, από το kapital= κεφάλαιο. Κεφάλαιο ονομάζεται οποιοδήποτε
περιουσιακό στοιχείο (πχ κτίρια, μηχανήματα, γη, χρήματα, διανοητική εργασία
κλπ) χρησιμοποιείται στην παραγωγική διαδικασία. Το κεφάλαιο αποτελεί τον έναν
από τους δύο συντελεστές της παραγωγής, ο δεύτερος είναι η εργασία.
Κάποιος προσφέρει το χρόνο του
κάνοντας κάτι συγκεκριμένο και αμείβεται γι΄αυτό αυτό λέγεται εργασία.
Η εργασία είναι κάτι πολύ
παραπάνω από την απόκτηση εισοδήματος.
Για πολλούς είναι το
ουσιαστικότερο κριτήριο των ικανοτήτων τους.
Η υποαπασχόληση και κυρίως η
ανεργία εκλαμβάνεται ως αναξιοσύνη.
Η ανεργία ανεβάζει τα επίπεδα κατάθλιψης
και ψυχικών ασθενειών.
Συνήθως οι άνεργοι τον πρώτο
χρόνο στρέφουν την οργή τους στους συναδέλφους και κυρίως στους εργοδότες στη
συνέχεια όμως τα βάζουν μόνο με τον εαυτό τους . Ο θυμός τους στρέφεται στους
ίδιους και αυτοδηλητηριάζονται με την έλλειψη αυτοεκτίμησης. Κατηγορούν τον
εαυτό τους, έχουν έντονα συναισθήματα ντροπής και διαρκώς κλείνονται στον εαυτό
τους, μαραζώνουν, συμπεριφέρονται σαν ντροπιασμένοι και έχουν την τάση να απομονώνονται
από την κοινωνία νιώθοντας ότι είναι βάρος σε συγγενείς και φίλους. Παίρνουν
μόνοι τους το δρόμο του θανάτου άλλοι (οι πιο πολλοί) με τη μεταφορική έννοια,
αργά, και άλλοι με την τραγικά πραγματική,
βιαστικά.
Γι΄αυτό υπάρχει επιτακτική ανάγκη:
1.
Ουσιαστική και έμπρακτη άμεση αλληλεγγύη προς τους
άνεργους από αυτούς που παραμένουν στην εργασία και τα συνδικάτα.
2.
Συνεχείς εκδηλώσεις- συζητήσεις για την κατανόηση των
αιτίων της ανεργίας,που αφορούν καθαρά στο σύστημα παραγωγής και διανομής του
πλούτου, στον καπιταλιστικό τρόπο
παραγωγή).
3.
Τόνωση της αυτοπεποίθεσης των απολυμένων.
4.
Ακαριαία αντίδραση και οργάνωση αγώνα.
5.
Άρνηση, πλήρης και ολοκληρωτική κάθε αξιολόγησης και
άρα κατάταξης του εργατικού δυναμικού, γιατί αυτή είναι η επιστημονική μεθοδική
απομόνωση του απολυμένου και επιτάχυνση του περάσματος κατ ευθείαν στη δεύτερη
φάση της αυτοαπομόνωσης, της απογοήτευσης, της αποθάρρυνσης και της ταχύτερης
διαδρομής προς την κατάθλιψη-
περιθωριοποίηση . Οι εργοδότες έτσι αποφεύγουν
να εισπράξουν την οργή και το σύστημα ξεβράζει μια για πάντα τα περιττά άτομα
γι΄αυτό χωρίς κανένα κόστος.
Ανάμεσα στη μεγάλη αντίφαση της
εποχής όπου από τη μια μεριά έχουμε πληθώρα προϊόντων , ποιοτικών, με ελάχιστη
εργασιακή απασχόληση (σήμερα παράγονται πολύ περισσότερα σε είδος και πλήθος
αγαθά πολλαπλάσια αυτών που παλιότερα παράγονταν με πολλαπλάσιες εργατοώρες)
και από την άλλη σχεδόν ο μισός πληθυσμός της γης λιμοκτονεί, θα πρέπει να
αναζητηθεί λύση, δεν γίνεται αλλιώς, δεν μας παίρνει άλλο. H αντίφαση αυτή προκύπτει από την
τεράστια κοινωνικοποίηση της παραγωγής (δουλεύουν πολλοί εργαζόμενοι, όλη η
κοινωνία) και την καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της (το κέρδος
όμως το εισπράττουν ελάχιστοι, οι καπιταλιστές). Σ' αυτό εδράζεται η οικονομική
κρίση, εδώ και η αιτία της. Για να εξαλειφθεί πρέπει να εξαλειφθεί αυτή η
αντίθεση.
Με επαγωγικό τρόπο , λύση δεν
μπορεί να είναι:
1.
Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ. Η ακόμη μεγαλύτερη ασυδοσία της
αγοράς , νέα προνόμια στους ελάχιστους
πλουτοκράτες (βιομήχανους, τραπεζίτες ,εφοπλιστές , επιχειρηματίες) οι
οποίοι με ισχυρό κίνητρο το μεγαλύτερο πλουτισμό θα ιδρύσουν νέες επιχειρήσεις
και άρα θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Ουσιαστικά είναι σαν να επιχειρείς να
σβήσεις τη φωτιά καταβρέχοντάς την με πετρέλαιο.
2.
Η ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Δέχεσαι ότι το σύστημα έτσι όπως
είναι δημιουργεί προβλήματα , είναι όμως μονόδρομος και άρα προσπαθείς λίγο να
μετριάσεις τις αρνητικές επιπτώσεις , με επιβολή κανόνων, μέτρων και ελέγχων. Δεδομένη
η καταδίκη σε θάνατο της συντριπτικής
πλειοψηφίας των εργαζομένων απλώς παρατείνουμε τη ζωή κάποιων λίγο πιο πίσω ή
ακόμη συζητούμε σθεναρά για το λιγότερο επώδυνο τρόπο θανάτωσης.
3.
ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ. Το σύστημα και πάλι ανέπαφο, κλειστό όμως
σε επίπεδο κράτους και επί το ιδανικότερο έθνους – κράτους . Ντόπιοι εργοδότες
επιχειρηματίες δίνουν δουλειά μόνο στους ντόπιους εργαζόμενους ,έξω όλοι οι
ξένοι εργαζόμενοι. Έτσι οι δουλειές θα επαρκούν και όλα καλά. Πέρα και έξω από τις
σοβαρότατες ιδεολογικές και ηθικές ενστάσεις, η λύση είναι πρακτικά ανεφάρμοστη
(π.χ. στη Ελλάδα και όλοι οι ξένοι να φύγουν οι δουλειές δε φτάνουν πόσο μάλλον
αν εξαναγκαστούν να επιστρέψουν και όλοι οι ανά τον κόσμο ομογενείς) και το
κυριότερο δεν απαντά στην ουσία του προβλήματος ,τον ραγδαίο περιορισμό της
εργασίας από τη χρήση των νέων τεχνολογιών και την ωφέλεια μόνο των εργοδοτών
και ελαχίστων εργαζομένων (διευθυντικά στελέχη), από την γιγαντιαία αύξηση της
παραγωγικότητας.
Στα πλαίσια
του καπιταλιστικού συστήματος στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε Ευρώπη
(Γαλλία, Γερμανία κ. αλλού) , σε Αμερική, Αυστραλία και Ιαπωνία επιχειρήθηκε η
μείωση των ωρών εργασίας με ταυτόχρονη μείωση των αποδοχών με επιχείρημα την
αποφυγή απολύσεων. Το μέτρο απέτυχε γιατί υπήρξε αύξηση της παραγωγής με
ταυτόχρονη μείωση της ζήτησης (αφού πιο άδεια τα πορτοφόλια) , άρα στασιμότητα,
ύφεση.
Πάλι στα
πλαίσια του συστήματος, μια πιο βελτιωμένη πρόταση για μείωση ωρών εργασίας
χωρίς μείωση αποδοχών (από τη σοσιαλδημοκρατία) απορρίφτηκε αμέσως από τους
κεφαλαιοκράτες ,όχι τόσο γιατί περιόριζε τα κέρδη (γιατί θα υπήρχε μεγαλύτερη
παραγωγικότητα και μεγαλύτερη ζήτηση), αλλά γιατί θα άνοιγε την όρεξη των
εργαζομένων για περισσότερες απαιτήσεις και το μείγμα της σχετικής οικονομικής άνεσης με τον
περισσότερο ελεύθερο χρόνο θα ήταν εκρηκτική ύλη στα θεμέλια του ίδιου του
συστήματος.
Έτσι η επιλογή
που επικράτησε διεθνώς είναι: ομαδικές απολύσεις, μειώσεις αποδοχών των
εργαζομένων, δραστικός περιορισμός κοινωνικών παροχών, πλήρης ιδιωτικοποίηση
και εμπορευματοποίηση των πάντων .
Το αποτέλεσμα
,γνωστό σε όλους , δραματική έκρηξη της ανεργίας ( καταμετρημένης πάνω από 27%
σε ορισμένες χώρες, της πραγματικής πολύ πιο πάνω), πανδημική εξάπλωση της
φτώχειας σχετικής και κυρίως της απόλυτης, επανεμφάνιση ασθενειών, αύξηση
αυτοκτονιών , ψυχικών και σωματικών ασθενειών.
ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ
Η ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος
παραγωγής.
Την παραγωγή την καθορίζουν αυτοί που την
έχουν ανάγκη. Οι εργαζόμενοι (όλοι όσοι μπορούν να προσφέρουν εργασία) κατά
τόπους , περιοχές και συνολικά καταγράφουν όλες τις λαϊκές ανάγκες και
καθορίζουν τι μπορούν οι ίδιοι να καλύψουν από τη δική τους παραγωγική εργασία
, τι δεν μπορούν και τι πλεονάζει από την εργασία τους.
Την παραγωγή την καθορίζουν οι
λαϊκές ανάγκες και η προσφερόμενη εργασία, έτσι όσο πιο μεγάλη η προσφορά
εργασίας τόσο μεγαλύτερη κάλυψη αναγκών και επειδή οι ανάγκες όλο και
διευρύνονται πάντα θα υπάρχει ανάγκη για εργασία, άρα η ανεργία τέλος.
Από τα παραπάνω προκύπτει η
ανάγκη πολιτικού υποκειμένου που θα συντονίζει όλες τις ενέργειες και δεν
μπορεί να είναι άλλο από αυτό που δέχεται και μπορεί να το κάνει , έχει
εκφρασμένη θέση και βούληση , έχει στοιχειώδη οργάνωση και έχει και ιστορική
πείρα.
Ακόμη προκύπτει η αναγκαιότητα
κεντρικού σχεδιασμού, ελέγχου διόρθωσης και ανατροφοδότησης του συστήματος
παραγωγής. Λειτουργίες που σήμερα με την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας, της
αποκτημένης γνώσης και εμπειρίας των εργαζομένων είναι πολύ πιο εύκολο να
πραγματοποιηθούν .
ΕΥΛΟΓΑ κάποιοι θα αναρωτηθούν
δηλαδή τόσο απλό είναι και αφού είναι τόσο απλό γιατί δεν το υιοθετούν οι
εργαζόμενοι .
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΟ, εκτός της σφοδρής
αντίδρασης των ωφελημένων και οπαδών του παλιού προς ανατροπή συστήματος που
πρέπει να εξουδετερωθεί (πράγμα διόλου εύκολο), έχει αρκετές επιμέρους δυσκολίες και πολύ μεγάλες μάλιστα, το νέο
σύστημα που πρέπει να ξεπεραστούν δημιουργικά κατά την πορεία της
πραγματοποίησης, όμως είναι σιγουρότατα
πολύ πιο λιγότερες αυτές οι δυσκολίες από τη φτώχεια, την ανέχεια, την ανεργία
και σίγουρα αξίζει οι εργαζόμενοι όχι μόνο να το δεχτούμε αλλά να συμβάλλουμε
και οι ίδιοι για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος για να μην ΈΧΟΥΜΕ ΑΔΕΙΑ
ΣΤΟΜΑΧΙΑ ΚΑΙ ΡΑΓΙΣΜΈΝΕΣ ΨΥΧΕΣ ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ.
