Ενα περίεργο και ξαφνικό φαινόμενο κερδοσκοπίας έκανε την εμφάνισή του λίγες ημέρες μετά την έναρξη του σχολικού έτους. Το φαινόμενο αυτό αφορά τη μεγάλη αύξηση, ως και 55%, στην τιμή των μαθητικών netbooks, στα 450 ευρώ, δηλαδή στα όρια της αξίας του κουπονιού που διανέμεται στους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου. Ενας μικρός φορητός υπολογιστής netbook, με προδιαγραφές «μαθητικού υπολογιστή», λίγο πριν από το καλοκαίρι αλλά και κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών, ανάλογα με την κατασκευάστρια εταιρεία και τα τεχνικά χαρακτηριστικά που διέθετε, κόστιζε από 240 ως 350, το πολύ 390 ευρώ. Αυτό στην πράξη για τα netbooks που κόστιζαν 250-290 ευρώ μεταφράζεται σε πάνω από 55% αύξηση της τιμής, και μάλιστα μέσα σε λίγους μήνες. Βεβαίως, αν κάποιος μπει σε κάποιο κατάστημα λιανικής και το αγοράσει ως ιδιώτης, με μετρητά ή πιστωτική κάρτα, θα το πληρώσει στην κανονική τιμή των 240-390 ευρώ.
Περίεργο λοιπόν φαινόμενο, και μάλιστα τη στιγμή που διανύουμε περίοδο κρίσης. Ενώ ο τομέας της πληροφορικής- από τους ελάχιστους που αντιστέκονταν- άρχισε να κινείται αρνητικά και ενώ όλο το φάσμα της παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων αυτών, από τους κατασκευαστές ως τους λιανοπωλητές, προσπαθούσε με προσφορές, μειώσεις, εκπτώσεις και άλλες στρατηγικές να εξασφαλίσει όλο και περισσότερα μερίδια, ξαφνικά βρέθηκε να πουλάει πολύ ακριβότερα, και μάλιστα ένα προϊόν το οποίο απευθύνεται σε μαθητές. Μια λογική εξήγηση είναι ότι πλέον η πελατεία είναι συγκεκριμένη. Και αυτό γιατί 126.000 γονείς θα κληθούν να εξαργυρώσουν, από τα συγκεκριμένα καταστήματα, ισάριθμα κουπόνια αξίας 450 ευρώ. Αρα ο τζίρος είναι σίγουρος και δεν χρειάζονται εκπτώσεις ή προσφορές, αφού ο γονιός-πελάτης θα μπει οπωσδήποτε σε κάποιο κατάστημα για να προμηθευθεί τον υπολογιστή πληρώνοντας ακριβώς το ίδιο για ό,τι επιλέξει. Είναι όντως μια περίπτωση όπου η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα μπορούσε κάλλιστα να ζητήσει κάποιες εξηγήσεις.
Ενα άλλο ερώτημα αφορά τα κριτήρια με τα οποία έγινε η επιλογή του λογισμικού για τη λειτουργία του «μαθητικού λάπτοπ», δηλαδή του λειτουργικού συστήματος και κάποιων βασικών εφαρμογών, όπως περιήγησης στο Διαδίκτυο, e-mail κτλ., καθώς και του εκπαιδευτικού λογισμικού. Είναι όντως αρκετά αδιαφανείς οι διαδικασίες κάτω από τις οποίες αποφασίστηκε από την κυβέρνηση να χρησιμοποιηθεί το συγκεκριμένο λογισμικό, δηλαδή συνδυασμός ελεύθερου λογισμικού, ανοιχτού κώδικα και εμπορικού λογισμικού, το οποίο κοστίζει ακριβά, χωρίς καν να γίνει κάποιος διαγωνισμός ή να υποβληθούν κάποιες προσφορές από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι αν και οι γονείς των μαθητών δεν θα κληθούν να πληρώσουν την αξία του λογισμικού αυτού, καθώς περιλαμβάνεται στο κουπόνι, εν τούτοις η αξία αυτή έχει πληρωθεί από το ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή από τις «τσέπες» των φορολογουμένων, κάτι που δεν θα συνέβαινε αν οι αρμόδιοι για το όλο εγχείρημα επέλεγαν μια λύση ελεύθερου λογισμικού. Στην περίπτωση αυτή θα υπήρχε και ένα άλλο πλεονέκτημα. Καθώς το ελεύθερο λογισμικό δεν κρατάει «κλειδωμένο» τον πηγαίο κώδικά του (source code), θα δινόταν η ευκαιρία στους μαθητές να «τον ψάξουν», να πειραματιστούν, να δημιουργήσουν δικές τους εφαρμογές, μαθαίνοντας ταυτόχρονα τον τρόπο λειτουργίας του. Αντίθετα, το εμπορικό λογισμικό, εκτός του ότι κοστίζει αρκετά χρήματα, παραμένει ερμητικά κλειστό στις όποιες αναζητήσεις του χρήστη ή του προγραμματιστή.
Ετσι λοιπόν από το project του ΜΙΤ, το Οne Laptop Ρer Child, του υπολογιστή δηλαδή των 100 ευρώ (80 δολαρίων τότε), ύστερα από περίπου τρία-τέσσερα χρόνια φθάσαμε σε μια λύση με υπερτετραπλάσιο κόστος για το ελληνικό Δημόσιο, χωρίς να προσφέρει ουσιαστικά τίποτε παραπάνω στους μαθητές. Ακόμη σπουδαιότερο είναι ότι τελικά οι γονείς και οι μαθητές θα κληθούν να πληρώσουν. Οσο και αν φαίνεται παράλογο αυτό, δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια. Κάποια στιγμή θα κληθούν να αναβαθμίσουν κάποιο ή κάποια προγράμματα από το λογισμικό που θα προμηθευθούν, ακόμη και για το λογισμικό προστασίας από τους ιούς. Και όπως όλοι καλά γνωρίζουμε, οι αναβαθμίσεις κοστίζουν, και μάλιστα ορισμένες από αυτές ακριβά.
Πηγή:http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=16&artid=290932&dt=29/09/2009
