Οι αλλαγές στο Λύκειο


Το Λύκειο… γυρίζει σελίδα με σειρά αλλαγών
Αλλαγές εκ βάθρων στο λύκειο ετοιμάζει το υπουργείο Παιδείας. Ο σχετικός νόμος αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές του νέου χρόνου και θα αφορά μόνο στις τρεις τάξεις του λυκείου και όχι στο εξεταστικό σύστημα για την εισαγωγή στα ΑΕΙ.
Οι αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Παιδείας θα εστιάζονται κυρίως σε ό,τι αφορά τη μαθησιακή διαδικασία αλλά και την ελάφρυνση των μαθητών από τα πολλά μαθήματα, ώστε να μπορούν να κατανοούν την ύλη, να αποκτούν ουσιαστικές γνώσεις και να μη μένουν στην παπαγαλία. Οι βελτιώσεις θα στηριχθούν και πάνω σε προηγούμενες μελέτες και προτάσεις που έχουν γίνει καταρχήν από το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας υπό την προεδρία του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη, από εκπαιδευτικούς φορείς, από τη μελέτη εκπαιδευτικών συστημάτων άλλων χωρών τα οποία θεωρούνται επιτυχημένα. Ταυτόχρονα θα ληφθούν υπόψη οι ανάγκες που υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας για ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του λυκείου, ώστε να είναι μια πραγματικά αυτόνομη σχολική μονάδα και όχι μονάδα προετοιμασίας για την εισαγωγή στα ΑΕΙ.
«Στο νομοσχέδιο για το λύκειο και το τεχνολογικό λύκειο θα υπάρχει μια σοβαρή προσπάθεια προς την κατεύθυνση αλλαγής της μαθησιακής διαδικασίας», είπε ο υπουργός κ. Αρβανιτόπουλος και σημείωσε τα εξής:ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Είναι θα έλεγα το καίριο. Πέρα από τις διοικητικές διευθετήσεις και τον εξορθολογισμό των δομών και των διαδικασιών, πιστεύω κι εγώ και νομίζω ότι πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης όσον αφορά τη μαθησιακή διαδικασία.
ΠΑΠΑΓΑΛΙΑ: Γιατί πράγματι η διαδικασία της παπαγαλίας, η διαδικασία της απομνημόνευσης πληροφοριών και στοιχείων είναι αδιέξοδη, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή, που το εύρος των πληροφοριών είναι τέτοιο που κάνει τα παιδιά να μην είναι σε θέση να ποδηγετήσουν τα στοιχεία αυτά, να τα ελέγξουν, αν θέλετε.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΝΩΣΗΣ: Αυτό, λοιπόν, το οποίο πρέπει να αλλάξουμε είναι ο τρόπος μάθησης και αυτό σημαίνει ότι πρέπει πέρα από τις βασικές γνώσεις να δώσουμε στα παιδιά μας τη δυνατότητα, τη μεθοδολογία της γνώσης. Να μπορούν, δηλαδή, να κατακτούν, να αποκτούν τα μαθησιακά αυτά εργαλεία τα οποία χρειάζονται και να ξέρουν πώς να τα αποκτούν φεύγοντας και από τη μαθησιακή διαδικασία. Αλλά αυτό πρέπει να το μάθουν και πρέπει να το μάθουν από το γυμνάσιο και από το λύκειο. Γι’ αυτό θα δείτε ότι με το νομοσχέδιο που θα καταθέσουμε μετά τις γιορτές για το λύκειο και το τεχνολογικό λύκειο υπάρχει μια σοβαρή προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση όσον αφορά την αλλαγή της μαθησιακής διαδικασίας.

Οι αλλαγές που μελετά το υπουργείο Παιδείας εστιάζονται στα εξής:
  1. H Α΄ λυκείου να είναι τάξη γενικής Παιδείας και τα μαθήματα που θα διδάσκονται οι μαθητές να είναι λιγότερα ώστε να μπορούν να εμβαθύνουν και να αφομοιώνουν την ύλη καλύτερα. Για παράδειγμα, η γεωμετρία και η άλγεβρα μπορούν να γίνουν ένα μάθημα με ενιαίο τίτλο «Μαθηματικά».
  2. Αλλάζει ο αριθμός των μαθημάτων και επανακαθορίζεται ο τρόπος διδασκαλίας. Τα μαθήματα της ελληνικής γλώσσας, η ιστορία και τα μαθηματικά θα είναι μαθήματα γενικής παιδείας για όλους αλλά οι μαθητές θα έχουν και τη δυνατότητα να επιλέγουν περισσότερα από τρία μαθήματα (επιλογής), όπως ισχύει σήμερα ανάλογα με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους.
  3. Και στη Β΄ λυκείου θα μειωθούν τα μαθήματα με ανάλογο τρόπο, ενώ οι μαθητές δεν θα είναι υποχρεωμένοι να επιλέγουν κατεύθυνση, όπως γίνεται τώρα ώστε να έχουν χρόνο να σιγουρευτούν για τις επιλογές τους και να προχωρήσουν στη Γ΄ λυκείου όπου θα κάνουν την οριστική επιλογή τους.
  4. Αλλάζει και ο τρόπος αξιολόγησης και θα εστιάζει στην ουσιώδη κατανόηση της ύλης και όχι στην παπαγαλία. Το απολυτήριο εξετάζεται το ενδεχόμενο να προκύπτει από τους βαθμούς όλων των τάξεων του λυκείου.
Πρόγραμμα σπουδών
Το σχέδιο και οι στόχοι για κάθε τάξη
Οι αλλαγές που πρόκειται ν’ ανακοινώσει το υπουργείο Παιδείας θα εστιάζονται κατά κύριο λόγο στη δομή και στη λογική του προγράμματος σπουδών και θα εστιάζονται σε σημεία όπως: Tο λύκειο να παρέχει στέρεη γενική παιδεία στους μαθητές. Η Α΄ λυκείου να παραμείνει τάξη γενικής παιδείας, η Β΄ λυκείου να δίνει έναν πρώτο προσανατολισμό στην κατεύθυνση που θέλει ν΄ ακολουθήσει ο μαθητής η οποία θα οριστικοποιείται στη Γ΄ λυκείου. Στο πλαίσιο αυτό αλλάζει ο αριθμός των μαθημάτων και ο τρόπος διδασκαλίας τους ενώ τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας (Νέα και Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία-Λογοτεχνία), η Ιστορία, και τα Μαθηματικά, ν΄ αποτελούν την καρδιά των μαθημάτων γενικής παιδείας, τα οποία οι μαθητές θα παρακολουθούν υποχρεωτικά.

Α’ λυκείου
Η Α’ λυκείου αποτελεί τάξη Γενικής Παιδείας. Ο αριθμός των μαθημάτων εξετάζεται να μειωθεί ακόμη και σε 8 (σήμερα είναι 16), ώστε οι μαθητές να μπορούν να αποκτούν ουσιαστικές γνώσεις στα αντικείμενα που διδάσκονται. Στη λογική αυτή μπορούν να ενοποιηθούν ανεξάρτητα σημερινά μαθήματα όπως για παράδειγμα η άλγεβρα και η γεωμετρία σε ένα μάθημα με τίτλο «μαθηματικά» . Επίσης η φυσική, η χημεία και η βιολογία να ενταχθούν στις «Φυσικές επιστήμες». Μαθήματα όπως αυτό «Αρχές Οικονομικής Θεωρίας» να πάνε σε Β’ ή Γ΄ λυκείου και να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα σε μαθήματα όπως ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Το μάθημα της «ερευνητικής εργασίας» μελετάται να παραμείνει στην Α’ λυκείου καθώς η πρώτη εφαρμογή του έδωσε εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα, και να βαθμολογείται όπως όλα τα υπόλοιπα μαθήματα.

Β’ λυκείου
Και σε αυτή την τάξη υπάρχουν σκέψεις να μειωθούν τα μαθήματα (σήμερα διδάσκονται 17 μαθήματα) και να φτάσουν στα 11 ή 12. Οι μαθητές, πέρα από τα μαθήματα γενικής παιδείας, θα μπορούν να επιλέγουν και μαθήματα κατεύθυνσης από τις θετικές, ανθρωπιστικές και τεχνολογικές επιστήμες χωρίς αυτή η επιλογή να είναι απαραίτητα τελική.

Γ’ λυκείου
Στην τελευταία τάξη του λυκείου και πάλι οι μαθητές θα έχουν λιγότερα από 16 μαθήματα που είναι σήμερα, τα οποία μπορεί να φτάσουν και τα 10 και ταυτόχρονα θα πρέπει να κάνουν την οριστική επιλογή σχετικά με την κατεύθυνση που επιθυμούν ν΄ ακολουθήσουν και μαζί να επιλέξουν τα σχετικά μαθήματα.

Αξιολόγηση μαθητών
Οι αλλαγές στο λύκειο θα συνοδευτούν απαραίτητα και με αλλαγές στον τρόπο αξιολόγησης. Στο πλαίσιο αυτό η εξεταστέα ύλη θα ορίζεται διαφορετικά (όπως για παράδειγμα με θεματικές ενότητες) και όχι με τον ορισμό συγκεκριμένων σελίδων από τα σχολικά βιβλία όπως γίνεται σήμερα. Επίσης θα εξετάζεται η ικανότητα των μαθητών να συνθέτουν τις γνώσεις τους από μεγαλύτερα τμήματα της σχολικής ύλης αλλά και η δυνατότητα κριτικής αξιολόγησης και ανάπτυξης ορθολογικών επιχειρημάτων και τεκμηρίωσης για θέματα συναφή με την ύλη. Ρυθμίσεις θα γίνουν και για τις εξετάσεις στο τέλος της χρονιάς καθώς υπάρχουν προτάσεις να γίνονται ενδοσχολικά με κοινά θέματα που τίθενται σε εθνικό επίπεδο, ενώ εξετάζεται και το ενδεχόμενο της συγκρότησης τράπεζας θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας.

Δύο προτάσεις από το ΠΑΣΟΚ
Δύο προτάσεις νόμου για τις αλλαγές στα λύκεια και την εισαγωγή στα ΑΕΙ έδωσε χθες στη δημοσιότητα το ΠΑΣΟΚ. Όπως τονίστηκε, το ΠΑΣΟΚ αναλαμβάνει τη συμβολική αυτή πρωτοβουλία να επαναφέρει το ζήτημα της αλλαγής των λυκείων διότι αναγνωρίζει τη σημασία και το βάρος της εκπαίδευσης σε περιόδους κρίσης και διότι θεωρεί υψίστης και πρωταρχικής σημασίας το να δοθεί συνέχεια στη συναίνεση στην τόσο κρίσιμη για τη χώρα περίοδο.

Η κατάθεση των προτάσεων νόμου αποτελεί κυρίως πράξη ευθύνης απέναντι στη νέα γενιά. Το κόμμα πρότεινε, επίσης, τη χορήγηση υποτροφιών εκπαιδευτικής αλληλεγγύης που θα εξυπηρετούν φοιτητές και σπουδαστές που έχουν ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης στο ξεκίνημα ή κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, επιπλέον των υποτροφιών αριστείας του ΙΚΥ. Οι υποτροφίες εκπαιδευτικής αλληλεγγύης θα ανέρχονται σε 500€ μηνιαίως για όσους φοιτητές και σπουδαστές σπουδάζουν εκτός του τόπου κατοικίας τους.

Μελέτες
Τα τρωτά σημεία του σημερινού συστήματος

Ολες οι μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το λύκειο όπως λειτουργεί σήμερα ανταμείβει αποκλειστικά και μόνο τη στείρα απομνημόνευση της σχολικής ύλης. Δεν λαμβάνει υπόψη του τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά των μαθητών. Φορτώνει με υπέρμετρο άγχος και πίεση τους μαθητές και τελικά οδηγεί σε απαξίωση του ίδιου του σχολείου και τους γονείς να ξοδεύουν τεράστια ποσά για τα φροντιστήρια με την ελπίδα ότι τα παιδιά τους θα κατακτήσουν μια θέση στα ΑΕΙ.

Μαθήματα
Πρακτικά σήμερα στο λύκειο σε κάθε μαθητή προσφέρονται συνολικά στις τρεις τάξεις 48 μαθήματα, εκ των οποίων τα 38 είναι γενικής παιδείας, τα 7 είναι κατεύθυνσης και μόλις τα 3 ελεύθερης επιλογής. Οι μαθητές αναλώνονται πολύ στην αφομοίωση πολλών κατακερματισμένων πληροφοριών που εντάσσονται σε πολλά γνωστικά πεδία, ενώ η διδασκαλία έχει ως βάση τις διαλέξεις που αφήνουν στους μαθητές ελάχιστα περιθώρια για δημιουργική αυτενέργεια και πρωτοβουλία. Η κατάσταση αυτή βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με τα διεθνώς ισχύοντα.

Σταθερό το Εξεταστικό

Ήσυχοι πρέπει να είναι οι μαθητές των γυμνασίων και πολύ περισσότερο των λυκείων ότι δεν πρόκειται για τα επόμενα χρόνια να βρεθούν αντιμέτωποι με αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα.
Ο κανόνας που έλεγε ότι κάθε νέος υπουργός μελετά και αλλαγές στο σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ φαίνεται ότι… σπάει και αυτήν τη φορά κανείς δεν προγραμματίζει τέτοιες αλλαγές προς μεγάλη ανακούφιση των γονέων και των παιδιών, οι οποίοι πάντα φοβούνται ότι οι όποιες αλλαγές θα τους… ακουμπήσουν.
Η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, σύμφωνα τουλάχιστον με τις δηλώσεις του υπουργού Κ. Αρβανιτόπουλου, δεν έχει στόχο να προχωρήσει σε βελτιώσεις του εξεταστικού, τουλάχιστον μέχρι το σχολικό έτος 2016-2017, όπως ξεκαθάρισε ο ίδιος στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα.
Μάλιστα ο ίδιος το εξήγησε λέγοντας: Δεν μπορεί να επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη κάθε χρονιά η οποιαδήποτε αλλαγή των εισαγωγικών εξετάσεων.
Γι’ αυτό πρώτα θα ολοκληρώσουμε όλες τις αλλαγές στην Τριτοβάθμια, να δούμε την αλλαγή στα λύκεια, στα γυμνάσια, στα σχολεία, να δούμε όλο το σύστημα της εκπαίδευσης ενιαία πώς λειτουργεί και να μη συζητήσουμε αυτήν τη στιγμή καμιά αλλαγή τουλάχιστον.
Να υπάρξει μια ηρεμία, σταθερότητα να δούμε την αλλαγή στα σχολεία και μετά να δούμε αν χρειάζεται αυτός ο θεσμός αλλαγή. Γιατί αυτό το γεγονός, ότι κάθε χρόνο αλλάζουμε το σύστημα, έχει προξενήσει και έξοδα στις οικογένειες και μια τρέλα.
Το αφήνουμε, λοιπόν, αυτό ως έχει. Να μπορέσουμε να καλύψουμε τα μεγάλα προβλήματα που νομίζω ότι έχουν αναδειχθεί μέσα από αυτήν τη συζήτηση, να μπορέσουμε να λύσουμε τα θέματα της ειδικής αγωγής, να μπορέσουμε να λύσουμε τα θέματα των κενών. Αυτήν τη στιγμή εκπονούμε αυτό το σχέδιο για να μπορέσουμε τον Σεπτέμβριο να έχουμε κάθε τάξη γεμάτη με τους εκπαιδευτικούς που χρειάζονται και να μπορέσουμε να λύσουμε τα άμεσα προβλήματα. Όταν λειτουργήσει το σύστημα και το δούμε και το αξιολογήσουμε, αφού κατασταλάξει ο κουρνιαχτός, μετά θα σκεφτούμε και θα συζητήσουμε τα υπόλοιπα.

Υπολογισμός του γενικού μέσου όρου
Οδηγίες που αφορούν τον υπολογισμό του Γενικού Μέσου Όρου στην Α’ τάξη Γενικού και Εσπερινού Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2012-2013, έστειλε στα σχολεία ο υφ. Παιδείας Θ. Παπαθεοδώρου. Στην Α’ τάξη Ημερήσιου και Α’ τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου ο Γενικός Μέσος Όρος (Γ.Μ.Ο.) προκύπτει από τον Μ.Ο. των βαθμών ετήσιας επίδοσης του μαθητή όλων των γραπτώς εξεταζόμενων μαθημάτων, συμπεριλαμβανομένου και του μαθήματος της Ερευνητικής Εργασίας, και εκφράζεται με προσέγγιση δεκάτου. (Η βαθμο­- λογία του κάθε μαθητή στο μάθημα της «Ερευνητικής Εργασίας» προκύπτει ως ο μέσος όρος της αντίστοιχης βαθμολογίας του στα δύο τετράμηνα και εκφράζεται με προσέγγιση δεκάτου).

Ο Γενικός Μέσος Όρος προκύπτει από τη διαίρεση του αθροίσματος των βαθμών ετήσιας επίδοσης των μη κλαδικών μαθημάτων και των γινομένων των βαθμών ετήσιας επίδοσης των κλαδικών μαθημάτων πολλαπλασιαζόμενων επί το πλήθος των κλάδων του μαθήματος, διά του πλήθους των μη κλαδικών μαθημάτων και των κλάδων των μαθημάτων.

(πηγή: ΝΙΚΟΛΙΤΣΑ ΤΡΙΓΚΑ - Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ)