γράφει ο Κατσαρός Κώστας
Γ. Γραμματέας ΔΣ Α’ ΕΛΜΕ
Αιτωλοακαρνανίας
Συνάδελφοι,
Το ενημερωτικό είναι αναλυτικό και αναλύει το ασφαλιστικό –
συνταξιοδοτικό, βάση των όσων ελέχθησαν από τους Γιώργο Ρωμανιά (βαθύς
γνώστης των θεμάτων σύνταξης και ασφάλισης και μάλιστα διετέλεσε κυβερνητικό
στέλεχος στην «πρώτη φορά αριστερά» κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, παραιτούμενος αργότερα
λόγω διαφωνίας) και Γιώτα Ιωαννίδου (μέλος της ΟΛΜΕ, εκλεγμένη με τις
Παρεμβάσεις) σε πρόσφατες επισκέψεις τους στην περιοχή μας (εντός εισαγωγικών
θα διαβάσετε απομαγνητοφωνημένα κομμάτια των παρεμβάσεων).
Ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό
Α. Τα
γενικά στοιχεία
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, μέσα σε λιγότερο από 4 μήνες(!!!), έχει
φέρει 4 διαφορετικούς νόμους για το ασφαλιστικό που ο ένας αναιρεί τον άλλο.
Ο πρώτος νόμος (16/7/2015 Ν4334), σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Ρωμανιάς …ήρθε
έτοιμος από τους θεσμούς, συγγράφηκε στο εξωτερικό και με την εντολή
Τσίπρα: μην προσθέσετε και μην αφαιρέσετε ούτε ένα και. Μάλιστα έγιναν λάθη
…στη μετάφραση στα ελληνικά (για παράδειγμα η φράση «παγώνουν οι κατώτατες
συντάξεις» αποδόθηκε: «παγώνουν οι κρατικές ενισχύσεις») και γι αυτό το λόγο οι
θεσμοί «κατσάδιασαν» την κυβέρνηση!!!.
Ο δεύτερος (14/8/2015 Ν4336 από τον Χαϊκάλη) καταργεί
ουσιαστικά τον προηγούμενο, όπως και οι δύο επόμενοι (με ημερομηνίες 17/10/2015
και 9/11/2015 – δεύτερη φορά «αριστερά»).
Μάλιστα, για πρώτη φορά, με τον 4ο νόμο αλλάζει ο τρόπος
υπολογισμού ακόμη και για όσους είχαν θεμελιώσει μέχρι και το 2014 δικαίωμα.
Μέχρι τότε άλλαζε ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης για όσους δεν είχαν βγει
στη σύνταξη.
Ο νέος νόμος, 5ος κατά σειρά, γράφτηκε σύμφωνα με
όσα είπε ο κ. Ρωμανιάς από τον Κατρούγκαλο σε συνεργασία με τα τεχνικά
κλιμάκια και 5-6 δικηγόρους από το εξωτερικό. Για πρώτη φορά δεν ρωτήθηκαν τα
στελέχη του Υπουργείου. αγνοήθηκαν οι πάντες, ενώ μέχρι τότε τα έμπειρα και
ικανά στελέχη του Υπουργείου είχαν την ευκαιρία να δουν προκαταβολικά τις
ρυθμίσεις και να κάνουν παρατηρήσεις επ αυτών.
Ο νέος νόμος, προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου – μαμούθ (ΕΦΚΑ) για
το οποίο καθορίζεται με οργανόγραμμα μόνο η διοίκηση αλλά όχι τη
λειτουργικότητα. Σε αυτό μπαίνουν όλα τα ταμεία: συντάξεων, υγείας, πρόνοιας.
Ό,τι περιουσιακά στοιχεία έχουν, μαζεύονται σε ένα κορβανά. «Το κόλπο είναι να
παρθούν τα λεφτά του εφάπαξ για να πληρώνονται οι συντάξεις. Τα χρήματα όμως
αυτά τα έχουν πληρώσει οι εργαζόμενοι. Οι ρυθμίσεις είναι αντισυνταγματικές και
θα ανατραπούν», όπως σημείωσε ο κ. Ρωμανιάς.
Ένας συνταξιούχος λαμβάνει σήμερα ως σύνταξη ένα άθροισμα κύριας και
επικουρικής ένα μέρισμα από το ΜΤΠΥ, ενώ λαμβάνει και ένα ποσό εφάπαξ.
Σε αυτό το νέο ενιαίο ταμείο, δεν υπάρχει αναφορά για το ΜΤΠΥ, ένα
ταμείο σχεδόν αποκλειστικά εκπαιδευτικών ΠΕ και ΔΕ, το οποίο προφανώς
καταργείται, …εξαφανίζεται…
Β. Ας
αναλύσουμε…
Όλο το πακέτο των 170 σελίδων δεν στηρίζεται πουθενά. Είναι μια έκθεση
ιδεών. Ο κ. Ρωμανιάς τόνισε ιδιαίτερα ότι για την βαρύτητα του
νομοσχεδίου, είναι πρωτοφανές να μην υπάρχει αναλογιστική τεκμηρίωση. «Είχα πει
ότι οι δανειστές το πρώτο που θα ζητούσαν θα ήταν μια ποσοτική στήριξη. Ήδη το
ζήτησαν» σημείωσε, συμπληρώνοντας με νόημα ότι «όλα γίνονται πολιτικάντικα
και με ένα στόχο: να πεισθεί ο λαός ότι η κυβέρνηση …προσπαθεί…».
Στην ΕΕ δεν έχει δικαίωμα κανένα ευρωπαϊκό όργανο να ανακατεύεται στα
ζητήματα κοινωνικής Ασφάλισης. Έχει κρατηθεί η εξουσία αυτή σε κάθε κράτος μέλος,
και γι αυτό υπάρχουν πολλά διαφορετικά συστήματα. Παρόλα αυτά, «…δεν υπάρχει
αντίδραση από κανέναν, από καμία κυβέρνηση σε όσα γίνονται. Το κουαρτέτο που
αποτελείται και από ευρωπαϊκά όργανα, παραβιάζει το κοινοτικό δίκαιο!!! », σημείωσε
ο κ. Ρωμανιάς και πρόσθεσε: «Το ασφαλιστικό που εισάγεται δεν κάνει διάκριση
για κανένα: ανάπηροι, γιατροί, μηχανικοί, στρατιωτικοί, αρεοπαγίτες, όλοι στο
ίδιο …σακί. Δεν είναι όμως ούτε “νέο”. Απλώς κάνει περικοπές. Προσπαθεί
να περιορίσει την κρατική δαπάνη κατά 2.2 δις € συνολικά μέσα στο 2016, όμως
έτσι κι αλλιώς τον Ιανουάριο του 2017 (του χρόνου τέτοια εποχή) θα πρέπει να
γίνουν νέες περικοπές συνολικά στο ύψος των 3.5 δις για τα έτη 2017 και 2018.
Άρα δεν δίνονται μόνιμες λύσεις όπως υποστηρίζεται αλλά προσωρινές και είναι
μύθος τα περί “βιώσιμου ασφαλιστικού”».
Σχεδιάστηκε σε 3 άξονες που αφορούν:
- σε ήδη συνταξιούχους (ή όσους έχουν κάνει αίτηση με θεμελιωμένο δικαίωμα)
- σε εργαζόμενους που δεν θέλουν να συνταξιοδοτηθούν ακόμη ή δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης
- στο κομμάτι ανταποδοτική “εθνική” σύνταξη
Με τον νέο νόμο αλλάζει ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ο τρόπος υπολογισμού της
σύνταξης, ακόμη και για όσους είναι συνταξιούχοι εδώ και πολλά χρόνια, αφού προβλέπεται
επανυπολογισμός της σύνταξής τους! Αυτό και μόνο το γεγονός είναι
πρωτοφανές και δεν έχει παγκόσμιο προηγούμενο. Πέρα όμως από αυτό, είναι
απορίας άξιον πως θα γίνει επαναυπολογισμός ΟΛΩΝ των συντάξεων, και μάλιστα με
τους νέους δείκτες αναπλήρωσης, όταν ήδη εκκρεμούν 350.000 αιτήσεις νέων
συνταξιούχων γιατί δεν μπορεί να υπολογιστεί η σύνταξη με γρήγορους ρυθμούς!!!
Εν τω μεταξύ, οι συντάξιμες αποδοχές επί των οποίων υπολογίζονται οι
συντάξεις αλλάζουν. Μέχρι το 2007, οι συντάξιμες αποδοχές ήταν το 80% του
τελευταίου μισθού που λάμβανε ο εργαζόμενος. Το 2007 το ποσό μειώνεται και
γίνεται ίσο με το 70% της τελευταίας πενταετίας. Το 2010 επί υπουργίας
Λοβέρδου, εισάγεται η “εθνική σύνταξη” με εγγύηση του κράτους και
επιπλέον ένα ποσό “ανταποδοτικής” που θα έφτανε το 45%. Οριζόταν επίσης ως
κατώτατη σύνταξη το ποσό των 486€. Με το νόμο “Χαϊκάλη”, η κατώτατη σύνταξη
πέφτει στα 392€.
Με το νέο νόμο, η κατώτατη σύνταξη μειώνεται εκ νέου και ορίζεται ίση
με 384€. Ορίζεται ΄.ομως ότι θα επανυπολογίζεται βάση κάποιων δεικτών, άρα
μπορεί να μειωθεί περεταίρω…
Επίσης, οι συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται από το μέσο όρο των
αποδοχών σε ολόκληρο τον εργασιακό βίο εξαιρουμένου του τελευταίου (και
καλύτερου) έτους. Έτσι υπάρχουν ΓΕΝΙΚΕΣ ΜΕΙΩΣΕΙΣ έτσι κι αλλιώς.
Επίσης, ενώ πρώτα η επικουρική ισούταν με το 20% του καταληκτικού μισθού,
τώρα προβλέπεται ο υπολογισμός της βάση των νέων μειωμένων συντάξιμων αποδοχών
και θα ισούνται με 0.45% ανά έτος. Άρα για να φτάσει κανείς στο …παλιό 20%, θα
πρέπει να δουλέψει …44.5 χρόνια! (και πάλι θα πάρει λιγότερα αφού οι συντ.
αποδοχές είναι μικρότερες όπως προείπα). Και φυσικά η ρήτρα μηδενικού
ελλείμματος ανατρέπει επιπλέον όλα τα παραπάνω…
Οι συνταξιούχοι μέχρι το 2018 προβλέπεται ότι θα παίρνουν τα χρήματα
που παίρνουν και σήμερα. Όμως, επειδή θα υπάρχει μείωση λόγω νέου
υπολογισμού, θα αναπληρώνεται η μείωση με “προσωπική διαφορά”.
Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι όπως συνέβη και με το νέο μισθολόγιο
των μειώσεων ΣΥΡΙΖΑ, η σύνταξη δεν είναι ίδια με πριν, και αυτό θα το καταλάβουν
οι νέοι συνταξιούχοι που δεν θα έχουν φυσικά “προσωπική διαφορά”.
Ακόμη και αυτή η προσωπική διαφορά μηδενίζεται μετά το 2018 για τους
νέους συνταξιούχους που έχουν θεμελιώσει αυτή τη στιγμή δικαίωμα
συνταξιοδότησης σταδιακά ανά έτος ξεκινώντας από το 50%, πηγαίνοντας στο 30%,
25% και τελικά 0%!!!
Ο κ. Ρωμανιάς επιπλέον σημείωσε και ένα ζήτημα πολιτικής ηθικής αφού
τόνισε ότι το 2017 προβλέπει και νέες μειώσεις και τότε οι κυβερνώντες
αναφερόμενοι στις συντάξεις που αθροίζουν και “προσωπικές διαφορές” θα πουν ότι
«…“δεν μειώσαμε τις συντάξεις αλλά την προσωπική διαφορά”!!! Όπως καταλαβαίνετε
υπάρχει τεράστιο ζήτημα. Πολιτικάντικη πονηριά για να γίνουν μειώσεις …αθόρυβα!».
Όσον αφορά στους νέους συνταξιούχους, βάση των στοιχείων που ανέφερα
πιο πριν, οι συντάξεις υπολογίζεται ότι θα είναι μειωμένες ακόμη και κατά
ποσοστό πάνω από 20% που περιγράφει έτσι κι αλλιώς ο νόμος! Με υπολογισμούς του
κ. Ρωμανιά, η μείωση θα ξεπεράσει ακόμη και το 30% σε μερικές περιπτώσεις. Άρα
οι νέοι ασφαλισμένοι θα έχουν ταυτόχρονα αυξημένες εισφορές (υπολογίζονται σε
12 μισθούς και όχι σε 14) και μειωμένες συντάξεις (αν και εφόσον…)!!!
Αυτό έχει άλλη μια …παρενέργεια: «Σε όλη την Ευρώπη δίνουν κίνητρα
παραμονής στην υπηρεσία, εδώ δίνεται κίνητρο αποχώρησης… Αυτή την περίοδο
υπάρχει πανικός: να φύγω ή όχι?»
Παρεμπιπτόντως, ο 13ος και 14ος μισθός που
υποσχέθηκε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά, πλέον καταργείται επίσημα βάση
του νόμου Κατρούγκαλου…
Περισσότερα για την ανταποδοτική σύνταξη
Όπως ορίζεται, η ανταποδοτική σύνταξη θα δίνεται χωρίς εισοδηματικά
κριτήρια. Στο κείμενο αναφέρεται ότι δίνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό για
την καταπολέμηση της φτώχιας και δεν συνδέεται με εισφορές εργαζομένων.
Άρα θα είναι επίδομα προνοιακού χαρακτήρα.
Εδώ υπάρχει και η πρώτη ένσταση, καθώς οι δανειστές αποκλείεται να
δεχτούν να δοθεί χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. «Έχουν δίκιο ως ένα βαθμό. Αν
κάποιος έχει άλλα μεγάλα εισοδήματα από ακίνητα ή καταθέσεις, έχει ανάγκη να
καταπολεμήσει τη φτώχια? Είναι λοιπόν σίγουρο ότι θα ζητηθεί να δοθεί με
εισοδηματικά κριτήρια. Άρα ανατρέπει όλο το πακέτο». Έτσι η κυβέρνηση θα μας
πει το χιλιοειπωμένο: «το παλέψαμε αλλά δυστυχώς δεν το πετύχαμε» και …ούτε
γάτα ούτε ζημιά … Άλλωστε αυτό το έχει κάνει κι άλλες φορές για άλλα θέματα που
δήθεν κυνήγησε…
Αν κάποιος δεν έχει θεμελιώσει δικαίωμα για πλήρη σύνταξη, τότε
η ανταποδοτική μειώνεται 0.5% για κάθε μήνα. Άρα αν κάποιος βγει ένα
χρόνο νωρίτερα από την πλήρη σύνταξη θα έχει μείωση 6%!. Και φυσικά, όσοι έχουν
δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη, θα έχουν αντίστοιχη μείωση και στην εθνική σύνταξη.
Και κάποια συγκεκριμένα παραδείγματα:
Έστω ότι οι συντάξιμες αποδοχές κάποιου είναι 1000€.
Αν βγει στη σύνταξη στα 15 χρόνια, η ανταποδοτική σύνταξη είναι 120€.
Αν το κάνει στα 21 χρόνια, θα πάρει 179€ ενώ για τα 30 χρόνια η ανταποδοτική
σύνταξη είναι βάση του συγκεκριμένου νόμου Κατρούγκαλου 294€.
«Μεταχειρίζεται επίσης άσχημα τους ανάπηρους: τα 384€ θα τα πάρουν 80%
και άνω. Από 67-79.99% θα πάρει το 1/3, από 50 – 66.9 το μισό. Βρήκε τους
ανάπηρους για να κάνει οικονομία», λέει ο κ. Ρωμανιάς και συνεχίζει τονίζοντας
ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ για να εξοικονομήσει 2.25 δις για τη διετία, είχε
προβεί (και συνεχίζει να το κάνει) σε διάφορες ταχυδακτυλουργίες:
Ξεκίνησε με τη βάρβαρη αύξηση των ορίων ηλικία το καλοκαίρι, συνέχισε
με διάφορες άλλες περικοπές στα διάφορα συστατικά της ενιαίας σύνταξης που
λαμβάνουν οι συνταξιούχοι (επικουρική, ΜΤΠΥ κλπ). Με το νέο νόμο επιβάλει φόρο
στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και αύξηση εργοδοτικών και εισφορών
εργαζομένων συνολικά 1.5%.
«Όμως, ούτε το ένα θα δεχτούν οι δανειστές ούτε το άλλο. Άλλωστε έχει
απορριφθεί και στο παρελθόν ο πρώτος φόρος των συναλλαγών (έχει απορριφθεί
παντού, που το ξεθάψανε?) αλλά επιπλέον έχουμε ήδη τις υψηλότερες εισφορές
στην Ευρώπη. Έχουμε τις μεγαλύτερες εισφορές, τις χαμηλότερες συντάξεις και
τα μεγαλύτερα ελλείμματα! Πως έγινε αυτό, ένας Θεός ξέρει!», τόνισε ο κ.
Ρωμανιάς.
Για το εφάπαξ
Δεν δίνεται από το 2013 σε κανέναν λόγω της αδυναμίας να υπολογιστεί
βάση του αλγόριθμου που προβλέπει πολύπλοκους στατιστικούς υπολογισμούς. Ο κ. Ρωμανιάς
είπε ότι επί των ημερών του βρέθηκε λύση με τυην οποία συμφώνησαν και τα ταμεία
αλλά και οι συνδικαλιστές της ΑΔΕΔΥ. Κατατέθηκε το σχετικό πόνημα ως νέο
νομοσχέδιο στη Γραμματεία του υπουργικού συμβουλίου και από τότε παρέμεινε
εκεί…
Πάντως έτσι κι αλλιώς το εφάπαξ ήταν προ κρίσης περίπου 62000€ (το
ανώτατο ποσό) και αυτό μειώθηκε πριν σταματήσει η χορήγησή του σε 58000€.
Σήμερα, με βάση τις προβλέψεις και όσα συζητούνται, η κ. Ιωαννίδου είπε ότι
προβλέπεται να περιορίζεται στο ποσό των 28.000€!!!
Τέλος, για τα όρια ηλικίας υπάρχουν πιέσεις να ανεβούν εκ νέου.
Συγκεκριμένα σήμερα κάποιος θεμελιώνει το δικαίωμα να πάρει έστω και κάποιο
ποσό σύνταξης μετά τα 15 έτη ασφάλισης και 4500 ένσημα. Αυτό υπάρχει περίπτωση
να ανέβει προς τα πάνω και να γίνει 20 έτη και 6000 ένσημα, κατ απαίτηση των
δανειστών.
Είναι βέβαιο ότι χρειάζεται προσπάθεια για να βρεθεί βιώσιμη λύση για
το φλέγον θέμα του ασφαλιστικού. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να
υπάρχουν συνεχείς μειώσεις στις συντάξεις. Σύμφωνα με τον κ. Ρωμανιά «με
προβολή καμπυλών στο μέλλον βλέπουμε ότι σε 2,5 χρόνια οι επικουρικές θα έχουν
καταργηθεί. Το μεγάλο ερώτημα είναι ένα: υπάρχει εναλλακτική λύση αφού τα
ταμεία δεν έχουν λεφτά?»
Υπάρχει εναλλακτική?
Τα ταμεία σήμερα έχουν 17.5 δις € παρά το κούρεμα και τα τοξικά
ομόλογα, τα οποία όμως δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν γιατί είναι δεσμευμένα. Η
αποδέσμευση θα επέτρεπε να μην υπάρχει πρόβλημα σε βάθος 10ετίας. Να σημειωθεί
εδώ ότι τα αποθεματικά των ταμείων ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΕΦΤΑ του κράτους αλλά των εργαζομένων.
Άρα δεν έχει λογική η δέσμευσή τους!
Ο κ. Ρωμανιάς για το θέμα είπε ότι: «Έχω δεσμευθεί δημοσίως ότι θα
τους αφήσω να εκτεθούν, να ψηφίσουν το νόμο και μετά θα αποκαλύψω αυτή την
απάτη που γίνεται τόσα χρόνια: ποιος έχει δεσμεύσει τα λεφτά, ποιος εμποδίζει
να χρησιμοποιηθούν και ποιος κοροϊδεύει τον κόσμο ότι δεν έχουν λεφτά τα ταμεία»
«Σήμερα υπάρχει το ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των
Γενεών). Το έφτιαξα εγώ βάση αναλογιστικής μελέτης που έδειχνε ότι θα υπάρχουν
προβλήματα το 2019. Ο λογαριασμός υπάρχει και δεν τον έχει πειράξει κανείς. Σε
αυτό το αποθεματικό μπαίνουν χρήματα από πολλές μεριές εκτός από χρήματα
εργαζομένων. Προβλεπόταν μέχρι και ένα ποσό από τις αποκρατικοποιήσεις (αυτό
δεν έχει ξαναμπεί). Με τον Ν4325 ο ΣΥΡΙΖΑ έφτιαξε ένα νέο ταμείο (Ταμείο
εθνικού πλούτου και κοινωνικής ασφάλισης) για τα νέα ελλείμματα. Με το τρίτο
μνημόνιο όμως, τα έσοδα που θα το τροφοδοτούσαν πάνε για την εξυπηρέτηση των
δανειστών και από τη δημιουργία του και μετά δεν έχει μπει τίποτε στο ταμείο
αυτό… Άρα υπάρχουν λύσεις. Αν αξιοποιηθεί και η περιουσία των 17 δις € των
ταμείων, για 7-10 χρόνια δεν θα έχουμε πρόβλημα».
Έκλεισε την ομιλία με τις προβλέψεις του λέγοντας ότι οι δανειστές
ΔΕΝ θα δεχτούν:
·
τη χορήγηση εθνικής σύνταξης χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.
·
αυτόν τον πίνακα των δεικτών αναπλήρωσης.
·
την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών.
·
την λεγόμενη “προσωπική διαφορά”.
«Πιστεύω ότι θα πάμε δυστυχώς σε μείωση των κυρίων συντάξεων. Η
κυβέρνηση θα βρεθεί εκτεθειμένη γιατί θα φανεί ότι όλο αυτό το διάστημα έδινε
ψεύτικες ελπίδες στο λαό και στη συνέχεια θα πρέπει να αναδιπλωθεί. Είμαι
σίγουρος ότι έτσι θα γίνει, αλλά εύχομαι να μη βγω αληθινός…»
Κλείνοντας…
Ερώτηση: Αν όπως μας είπατε όλο το νομοσχέδιο πρόκειται να
ανατραπεί σε όλα τα ζητήματα, γιατί το συζητάμε; Απάντηση: Το νομοσχέδιο
είναι η κυβερνητική θέση βάση της οποίας θα μας πει ότι «το πάλεψε» και ότι
έκανε διαπραγμάτευση. Γι αυτό είπα ότι το νομοσχέδιο έχει πολιτικάντικο
χαρακτήρα…
