Οι
δημιουργικές εργασίες είχαν εξαγγελθεί για πρώτη φορά το 1994, εφαρμόστηκαν
αποσπασματικά το διάστημα 1999-2002, και επανέρχονται ξανά στο προσκήνιο με τον
αιφνιδιασμό του Υπουργείου Παιδείας στη μέση της φετινής σχολικής χρονιάς.
Σε ό,τι
αφορά τις Οδηγίες της Γενικής Δ/νσης Σπουδών (αρ. Πρωτ. 220473/Δ2 /23-12-2016
για την εφαρμογή του άρθρου 8 του Π.Δ. 46/2016), έχουμε να παρατηρήσουμε τα
εξής:
Οι
δημιουργικές εργασίες ως μέσο καλλιέργειας της δημιουργικότητας, της
αυτενέργειας και της κριτικής σκέψης των μαθητών, αποτελούν παλιό αίτημα του
κλάδου. Η προχειρότητα όμως με την οποία φαίνεται να σχεδιάστηκε η εφαρμογή
τους από το Υπουργείο, η γραφειοκρατική διαδικασία και οι ασάφειες με τις οποίες
ζητείται να υλοποιηθούν, η χρονική συγκυρία
(μέση σχολικού έτους) που επιλέχτηκε, όπως και το γεγονός ότι δεν έχει
προηγηθεί κανενός είδους επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, οδηγούν στη βεβαιότητα
ότι οι δημιουργικές αυτές εργασίες με τον τρόπο που επιχειρείται να επιβληθούν,
όχι μόνο δε θα λειτουργήσουν σε όφελος
των μαθητών, αλλά θα διαταράξουν την ομαλή λειτουργία των Λυκείων και θα
αυξήσουν ανώφελα το φόρτο εργασίας των
εκπαιδευτικών.
Για να μην
αυτοακυρωθούν επομένως οι δημιουργικές εργασίες μέσα από μια τέτοια
διεκπεραιωτική και αμφίβολης σκοπιμότητας διαδικασία, το Υπουργείο Παιδείας
όφειλε αντί για αποσπασματικές κινήσεις εντυπωσιασμού, να αντιμετωπίσει πρώτα ζητήματα
που βελτιώνουν τους όρους και τις συνθήκες άσκησης του παιδαγωγικού έργου,
κάποια από τα οποία έχει μάλιστα διακηρύξει (Επιμόρφωση, σχολικές βιβλιοθήκες, υλικοτεχνική
υποδομή, κ.ά.), και να στηρίξει τον εκπαιδευτικό που μετά 7 συνεχή χρόνια
μνημονιακής λαίλαπας αγωνίζεται να κρατήσει όρθιο το δημόσιο σχολείο.
Από τις οδηγίες που στάλθηκαν στα ΓΕΛ
και με βάση τη δύσκολη πραγματικότητα που βιώνουν εκπαιδευτικοί και σχολεία,
προκύπτουν τα παρακάτω ζητήματα:
1) για τους εκπαιδευτικούς
Ø
Παντελής έλλειψη επιμόρφωσης και στήριξης του
εκπαιδευτικού στο έργο του.
Ø Υπερωριακή
πολύωρη εργασία λόγω σχεδιασμού και διόρθωσης εργασιών. Η αύξηση του ωραρίου,
οι αυξημένοι μαθητές ανά τμήμα και η κινητικότητα των εκπαιδευτικών σε πολλά
σχολεία επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο το εκπαιδευτικό έργο.
Ø Αλλοίωση
του εκπαιδευτικού ρόλου με επί πλέον διοικητικά καθήκοντα για τήρηση ατομικών
μαθητικών φακέλων.
Ø Η
υποχρεωτικότητα και η ανάθεση περιορίζουν
την παιδαγωγική αυτονομία
Ø Κίνδυνος σύνδεσης των δημιουργικών εργασιών με την
επερχόμενη αξιολόγηση σχολείων και εκπ/κών.
2) για τους μαθητές
Ø Ανισότητα
ευκαιριών μια που σε πολλά μικρά σχολεία (πχ νησιωτικότητα) υπάρχει
υποστελέχωση εκπαιδευτικών κάποιων ειδικοτήτων.
Ø Το
περιβάλλον μέσα στο οποίο καλούνται να εργαστούν οι μαθητές θα είναι χαοτικό
και μαζοποιημένο (ταυτόχρονα, στην ίδια αίθουσα θα εργάζονται άλλοι σε ομάδες
και άλλοι ατομικά και θα δίνονται διαφορετικές οδηγίες στον καθένα).
Ø Το
χρονικό πλαίσιο είναι ασφυκτικό. Δύο 7ωρα με μεσοδιάστημα 10 ημερών, δεν επαρκούν για καμιά έρευνα και
έμπρακτη ολοκλήρωσή της και μάλιστα από μαθητές στοιβαγμένους σε μεικτά
τμήματα, των οποίων ο αριθμός δε θα μπορεί να ξεπερνά το Μ.Ο. του αριθμού των
μαθητών ανά τάξη.
Ø Το
προτεινόμενο σύστημα βαθμολόγησης των εργασιών είναι αναξιόπιστο και
αντιπαιδαγωγικό (πχ. αξιολογείται αρνητικά η αδυναμία να φέρει «υλικό» ο
μαθητής, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι
δεν έχουν όλοι στο σπίτι τους διαδίκτυο, Η/Υ, βιβλία).
Ø Οι
δημιουργικές εργασίες θα λειτουργήσουν έτσι εντείνοντας τις εκπαιδευτικές
ανισότητες.
Ø Κίνδυνος
μαζικής προσφυγής σε φροντιστήρια, αν ο βαθμός των εργασιών επηρεάζει τη
συνολική επίδοση σύμφωνα με το νέο τρόπο πρόσβασης σε Γ/βάθμια εκπ/ση.
Ø Η
ταυτόχρονη ύπαρξη ερευνητικών εργασιών και μάλιστα στις ίδιες τάξεις, καθιστά
ανώφελη την παραπάνω διαδικασία.
3) για τη λειτουργία των σχολείων
Ø Διαταραχή
της ομαλής λειτουργίας των σχολείων (αλλαγές ωρολογίου προγράμματος,
εκπαιδευτικοί που μετακινούνται μέχρι και σε 5 σχολεία, απώλεια ωρών για την Γ΄
λυκείου λόγω εκπαιδευτικών που διδάσκουν και στις άλλες τάξεις και θα αναλάβουν
εργασίες, κλπ).
Ø Η
άνιση κατανομή των βαρών σε ορισμένες ειδικότητες και εκπαιδευτικούς έναντι
άλλων, θα διαταράξει το σχολικό κλίμα
ηρεμίας και συνεργασίας.
Ø Ελλιπής
υλικοτεχνική υποδομή (Η/Υ, προτζέκτορες,
αναγκαίες αίθουσες).
Ø Ανυπαρξία
σχολικών βιβλιοθηκών (και όπου υπάρχουν υπολειτουργούν και δε διαθέτουν τόσα
βιβλία για την παράλληλη χρήση τους από πολλούς μαθητές).
Με βάση τα παραπάνω διεκδικούμε την
εξασφάλιση των παρακάτω προϋποθέσεων με βάση τις οποίες οι δημιουργικές
εργασίες θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν το ρόλο τους:
- Να προηγηθεί η γενναία χρηματοδότηση των σχολείων και ο εξοπλισμός τους με την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή. Να λειτουργήσει άμεσα και να επεκταθεί ο θεσμός των σχολικών βιβλιοθηκών.
- Να γίνει ολοκληρωμένος σχεδιασμός με συγκεκριμένη στοχοθεσία που να λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα σχολείων, εκπαιδευτικών και μαθητών, και να έχει ως κατεύθυνση τη βελτίωση της ποιότητας και της «ελκυστικότητας» της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
- Να στοχεύει εκτός των άλλων και στη μείωση των εκπ/κών ανισοτήτων με τρόπο που να μην τιμωρεί, αλλά να αντισταθμίζει το μορφωτικό κεφάλαιο που μεταφέρουν οι μαθητές από τις οικογένειές τους. Οι δημιουργικές εργασίες να μη βαθμολογούνται και να μη συνδέονται με ποσοτικά κριτήρια επίδοσης των μαθητών.
- Να προηγηθεί ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ των εκπαιδευτικών και διάλογος με την ΟΛΜΕ.
- Με την εξασφάλιση των παραπάνω προϋποθέσεων, οι δημιουργικές εργασίες θα πρέπει να δοκιμαστούν πρώτα πιλοτικά, για να κριθεί η αναγκαιότητα, ο τρόπος εφαρμογής και η αποτελεσματικότητά τους.
Απαιτούμε από το Υπουργείο να αποσύρει την εγκύκλιο για την εφαρμογή των
δημιουργικών εργασιών, και την ΟΛΜΕ να καλύψει συνδικαλιστικά τους συναδέλφους
που δεν θα τις αναλάβουν.
